Sự gia tăng CO2 trong quá khứ thậm chí không thể so sánh với biến đổi khí hậu. Ảnh: Peter Dazeley - Getty Images
Lõi băng cổ đại tiết lộ mức tăng CO₂ chưa từng có
Một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) đã làm sáng tỏ một trong những sự thật đáng lo ngại nhất về biến đổi khí hậu hiện đại.
Các nhà khoa học thuộc Đại học Bang Oregon của Mỹ (Oregon State University – OSU) đã phân tích các bọt khí cổ đại bị mắc kẹt trong lõi băng tại Dải băng Tây Nam Cực để xác định tốc độ tự nhiên nhanh nhất từng ghi nhận của quá trình gia tăng khí CO₂ trong 50.000 năm qua.
Để thực hiện nghiên cứu, nhóm đã khoan sâu gần 3,2 km xuống lớp băng để tiếp cận mẫu băng đủ lâu đời, ghi lại chính xác thành phần khí quyển tại thời điểm chúng bị "niêm phong" trong băng.
Phân tích hóa học cho thấy tốc độ tăng CO₂ do con người gây ra hiện nay vượt xa mọi giai đoạn biến động tự nhiên trong lịch sử địa chất gần đây.
“Việc nghiên cứu quá khứ giúp chúng ta thấy hôm nay khác biệt đến mức nào. Tốc độ thay đổi CO₂ hiện tại thực sự chưa từng có tiền lệ,” bà Kathleen Wendt, tác giả chính của nghiên cứu, phát biểu trong thông cáo báo chí của OSU.
“Chúng tôi đã xác định được những tốc độ tăng CO₂ tự nhiên nhanh nhất từng quan sát được, và hiện tại, tốc độ chủ yếu do con người phát thải này đang cao hơn gấp 10 lần.”
Cụ thể, trong giai đoạn băng hà gần nhất, nồng độ CO₂ từng tăng 14 phần triệu (ppm) trong khoảng 55 năm, còn hiện nay, mức tăng tương tự chỉ mất 5 đến 6 năm.
Hậu quả của hiện tượng tự nhiên và tác động nhân tạo
Thông thường, khi con người chưa can thiệp vào hệ thống khí hậu, sự gia tăng CO₂ theo chu kỳ được thúc đẩy bởi các hiện tượng gọi là Heinrich Events.
Những hiện tượng này, được đặt tên theo nhà địa chất biển người Đức Hartmut Heinrich, xảy ra khi các tảng băng trôi lớn vỡ ra từ tảng băng Laurentide tại Bắc Mỹ, gây lạnh bất thường tại Bắc Đại Tây Dương và dẫn tới chuỗi thay đổi khí hậu toàn cầu.
“Chúng tôi cho rằng các Heinrich Events là hậu quả của sự sụp đổ dữ dội của tảng băng Bắc Mỹ,” ông Christo Buizert, đồng tác giả nghiên cứu, giải thích - “Điều này dẫn đến phản ứng dây chuyền: từ thay đổi gió mùa nhiệt đới, đến gió tây bán cầu Nam, và các ‘đợt ợ khí’ CO₂ từ đại dương.”
Trong đó, sự thay đổi của gió tây là điểm đáng lo ngại. Các mô hình khí hậu hiện nay cho thấy những luồng gió này sẽ mạnh hơn khi Trái đất ấm lên – đồng nghĩa Đại Dương phương Nam sẽ giảm khả năng hấp thụ CO₂, làm trầm trọng thêm tình trạng nóng lên toàn cầu.
Tương lai khí hậu: Cơ hội hành động cuối cùng?
Dù kết quả nghiên cứu gây nhiều quan ngại, các nhà khoa học hy vọng dữ liệu không thể chối cãi từ lịch sử băng hà này sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh cuối cùng với những người còn phủ nhận biến đổi khí hậu.
Điều quan trọng giờ đây là nhân loại cần tập trung vào công việc khó khăn nhưng cần thiết: giảm phát thải và khắc phục hậu quả đã gây ra.
