Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba quyết định từ chức trong bối cảnh các thành viên đảng cầm quyền của ông tìm cách tổ chức cuộc đua giành quyền lãnh đạo mới sau cuộc bầu cử Thượng viện thất bại. Quyết định này được đưa ra chưa đầy một năm sau khi vị chính trị gia 68 tuổi nắm quyền lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Sau thời điểm đó, ông mất thế đa số tại cả hai viện của Quốc hội.
Đài truyền hình NHK cho biết ông Ishiba đưa ra quyết định này để tránh chia rẽ trong đảng. Tờ Asahi Shimbun cho biết Thủ tướng Nhật Bản không thể chịu đựng được những lời kêu gọi từ chức ngày càng tăng.
Bộ trưởng Nông nghiệp và một cựu thủ tướng được cho là đã gặp ông Ishiba vào tối 6/9 để thúc giục ông tự nguyện từ chức. Ông Ishiba dự kiến sẽ công bố ý định từ chức tại một cuộc họp báo vào cuối ngày 7/9, NHK đưa tin.
Tuần trước, bốn quan chức cấp cao của LDP, bao gồm cả nhân vật số hai của đảng, ông Hiroshi Moriyama, cũng đã đề nghị được từ chức.
Thủ tướng Nhật Bản quyết định từ chức.
Vị thủ tướng từng cam kết “khiến Nhật Bản nở nụ cười trở lại” giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) vào cuối tháng 9/2024. Chiến thắng này đưa ông lên nắm quyền ở thời điểm LDP - vốn thống trị chính trường trong thời kỳ dài - ở giai đoạn suy yếu nhất kể từ khi thành lập năm 1955.
Nhiệm kỳ ngắn ngủi của ông Ishiba với tư cách thủ tướng kiêm chủ tịch đảng gắn liền với nhiều tháng đàm phán căng thẳng về thuế quan với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Chi tiết cuối cùng chỉ mới được chốt vài ngày trước khi ông đưa ra quyết định từ chức.
Trong nước, sự ủng hộ dành cho chính phủ của ông Ishiba liên tục sụt giảm khi nội các chật vật kiềm chế lạm phát, khiến tăng trưởng kinh tế trì trệ.
Trong cuộc bầu cử Thượng viện tháng 7, chính trị gia 68 tuổi nhận thất bại nặng nề. Nhiều cử tri quay sang ủng hộ phe đối lập với lời hứa cắt giảm thuế và siết chặt nhập cư – yếu tố bị cho là kéo giảm tiền lương – trong đó có cả đảng cực hữu Sanseito. LDP cùng đối tác liên minh Komeito đã mất đa số ghế tại cơ quan này.
Đây là thất bại bầu cử thứ ba liên tiếp của ông Ishiba, nối tiếp cú ngã tại bầu cử địa phương Tokyo hồi tháng 6 và thất bại tại Hạ viện hồi tháng 10/2024, khi đảng ông vướng vào bê bối tài trợ chính trị buộc người tiền nhiệm phải từ chức.
Là cựu bộ trưởng quốc phòng, từng bước vào quốc hội năm 1986 sau thời gian làm ngân hàng giữa thời kỳ bong bóng kinh tế Nhật, ông Ishiba từng được công chúng ưa chuộng và được kỳ vọng có thể phục hồi vị thế LDP khi lên làm lãnh đạo đảng.
Tuy nhiên, bên trong đảng, ông bất đồng quan điểm, nhiều lần được cho là xung khắc với các lãnh đạo trước đây.
Hành động đầu tiên của ông Ishiba trên cương vị chủ tịch đảng là xin lỗi vì sự khó chịu ông từng gây ra, nhưng các nghị sĩ LDP không sẵn lòng bỏ qua sau loạt thất bại bầu cử.
Việc ông Ishiba rời đi mở ra cơ hội cho những đối thủ như ông Sanae Takaichi - nhân vật cánh hữu, hay ông Shinjiro Koizumi – chính khách trẻ, con trai một cựu thủ tướng.
