Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Hà Lan, tháng 6/2025 (Ảnh: AP)
Đây là bước ngoặt quan trọng, bởi chỉ mới 2 năm trước, mới có 10 nước trong khối đạt được ngưỡng này.
Tuy nhiên, bên cạnh niềm lạc quan, NATO cũng đối mặt thách thức mới khi chỉ có 3 quốc gia hiện đáp ứng được mục tiêu chi tiêu 3,5% GDP cho quốc phòng, con số được thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 6 năm nay.
Động thái tăng chi tiêu quốc phòng được thúc đẩy bởi cuộc chiến Nga - Ukraine, vốn khiến an ninh châu Âu bị đặt trong tình trạng báo động. Đồng thời, sức ép từ Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng là yếu tố quan trọng. Ông Trump nhiều lần chỉ trích các đồng minh châu Âu "không tự lo cho an ninh của chính mình" và cảnh báo Washington có thể không bảo vệ những nước không tuân thủ cam kết chi tiêu.
Việc toàn bộ 32 nước cùng đạt mốc 2% trong năm nay đánh dấu sự thay đổi căn bản trong nhận thức an ninh tập thể. Mặc dù vậy, mục tiêu mới - chi tiêu 3,5% GDP cho quốc phòng và thêm 1,5% GDP cho các biện pháp hỗ trợ an ninh khác như hạ tầng quân sự, an ninh mạng và ứng phó chiến tranh lai - vẫn là bài toán nan giải.
Đức - nền kinh tế lớn nhất châu Âu và lớn thứ 2 trong NATO - không được đưa vào thống kê năm 2025 do ngân sách quốc phòng được thông qua muộn sau khủng hoảng chính trị. Tuy nhiên, nước này đã đạt mốc 2% từ năm 2024. Bộ trưởng Tài chính Lars Klingbeil khẳng định Berlin sẽ chi 2,4% GDP cho quốc phòng năm nay và tiến tới 3,5% vào năm 2029.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte ca ngợi tốc độ hiện đại hóa quân sự của Đức, nhấn mạnh rằng đến năm 2029, chi tiêu quốc phòng của Berlin sẽ vượt 150 tỷ Euro, gấp gần 4 lần so với năm 2018.
Trong khi đó, các nước Đông Âu lại dẫn đầu về tỷ lệ chi tiêu. Năm 2025, Ba Lan dự kiến dành 4,5% GDP cho quốc phòng, Lithuania 4% và Latvia 3,7%.
Dù đạt cột mốc lịch sử, nhiều quốc gia Tây Âu vẫn gặp khó khăn. Tây Ban Nha và Bỉ, vốn đang đối mặt với khủng hoảng kinh tế, lo ngại rằng các mức chi tiêu quốc phòng mới sẽ là gánh nặng lớn cho ngân sách quốc gia. Thêm vào đó, chiến tranh thương mại toàn cầu do Mỹ khởi xướng có nguy cơ làm suy yếu khả năng tài chính của các đồng minh, khiến việc đạt mục tiêu 3,5% càng khó khăn hơn.
