Bánh mì là món ăn được ưa chuộng của bao người. Trong ảnh: Bánh mì Huỳnh Hoa nổi tiếng vì sự “siêu to khổng lồ“ đầy ụ nhân được nhiều thực khách yêu thích tại Lễ hội bánh mì 2024 - Ảnh: THANH HIỆP
Nhiều chuyên gia cho rằng an toàn thực phẩm đối với bánh mì không chỉ nằm ở điểm bán, mà nguy cơ còn ở các điểm cung cấp nguyên vật liệu.
Lỗi không chỉ ở điểm bán
Nhìn rộng ra, nhiều mặt hàng như phở, hủ tiếu, bún bò... hiện cũng có cách kinh doanh tương tự
Bánh mì nóng giòn là món ăn khoái khẩu vào mùa lạnh - Ảnh: T.T.D.
Không thể "kêu ai nấy dạ"?
Ông Phan Văn Thiện, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Bibica, cho rằng bánh mì có thương hiệu, được bao gói kỹ, có thông tin sản phẩm, hạn sử dụng cụ thể thường sẽ đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm hơn so với bánh bán vỉa hè, tiệm nhỏ lẻ.
Lý giải điều này, ông Thiện cho biết đơn vị sản xuất bánh mì công nghiệp (có hạn sử dụng dưới 10 ngày) cho đối tác thì khâu vận chuyển và bảo quản phải đảm bảo, bánh bán phải ưu tiên để trong phòng lạnh để tránh nhiễm khuẩn. Các nguyên liệu như bơ, chà bông... được đơn vị mua ở nơi uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm soát kỹ và có lấy mẫu kiểm tra.
"Các nguyên liệu như patê, chà bông, bơ, ruốc... là những loại dễ bị nhiễm khuẩn nên phải ưu tiên bảo quản tốt, kiểm tra, kiểm soát chặt. Ngoài ra, môi trường sản xuất phải đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm", ông Thiện nói.
Tuy vậy, ông Thiện cho rằng với cách kinh doanh hiện nay, trách nhiệm hiện nay không chỉ ở điểm bán mà nhiều rủi ro có thể đến từ nơi cung cấp nguyên liệu làm sẵn cho điểm bán. Do đó, khi vấn đề xảy ra, cần truy vết sớm để tìm nguyên nhân nhằm có giải pháp ngăn chặn kịp thời và đôi bên liên đới chịu trách nhiệm.
Theo ông Thiện, việc kiểm soát nguồn gốc hàng hóa, nguyên liệu là vấn đề rất quan trọng. Bởi nếu kiểm soát tốt thì người sản xuất nguyên liệu để cung cấp cho người bán sẽ e ngại, áp lực hơn, từ đó có ý thức hơn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm của mình.
"Khi có vấn đề xảy ra, người mua chỉ biết tìm đến người bán, còn người bán nhập hàng nguyên liệu từ ai, chất lượng ra sao là trách nhiệm của họ. Do đó, trước tiên chính người bán phải có ý thức tự bảo vệ cho mình". Ông Thiện cũng cho rằng điều nguy hiểm hơn là nhiều nơi vi phạm có thể bị dẹp tiệm vì hiện nay thông tin tiêu cực lan tỏa nhanh, người tiêu dùng đồng loạt tẩy chay thương hiệu và điểm bán.
Đồng quan điểm, trao đổi với Tuổi Trẻ mới đây, đại diện Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP.HCM cho rằng nếu xảy ra vấn đề, người bán sẽ đối mặt với nguy cơ bị dẹp tiệm, bị tẩy chay, thậm chí phải bồi thường cho nạn nhân và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Ở góc độ tiêu dùng, người mua nên giữ lại hóa đơn, chứng từ liên quan để khi có vấn đề xảy ra thì sẽ thuận lợi hơn trong việc khiếu nại đòi quyền lợi chính đáng theo quy định.
"Thực tế mà nói, thói quen dễ dãi từ người tiêu dùng cũng góp phần khiến nhiều người bán thờ ơ hơn với trách nhiệm phải đảm bảo an toàn thực phẩm. Thay vào đó, nếu thấy điểm bán không vệ sinh, thực phẩm không ổn thì người tiêu dùng không nên mua hàng, thậm chí phản ánh đến cơ quan chức năng, điều này sẽ khiến điểm kinh doanh có ý thức hơn".
Bánh mì là món ăn được du khách trong và ngoài nước yêu thích. Trong ảnh: du khách xếp hàng mua bánh mì tại một cửa hàng ở Hà Nội - Ảnh: T.T.D.
Cần chủ động kiểm soát, tăng quản lý từ gốc
Đại diện một doanh nghiệp sản xuất thực phẩm xuất khẩu tại TP.HCM cho biết ở các nước, vi phạm về an toàn thực phẩm thường bị phạt rất nặng nên ai cũng ý thức phải đảm bảo chất lượng sản phẩm khi bán ra, và họ cũng kiểm soát chặt hàng hóa đầu vào để tránh rủi ro.
Ngộ độc thực phẩm thường xảy ra do ăn phải thực phẩm nhiễm vi sinh vật sinh độc tố hoặc gây nhiễm trùng đường tiêu hóa như Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng coagulase positive, có khả năng sinh độc tố ruột), Salmonella sp, Shigella sp, E. coli, Clostridium perfringens, Bacillus cereus...
Việc xác định nguyên nhân ngộ độc thực phẩm cần dựa trên các bằng chứng đầy đủ gồm kết quả kiểm nghiệm mẫu thực phẩm, mẫu phân hoặc chất nôn; thời gian xuất hiện triệu chứng, diễn biến bệnh và phân tích dịch tễ giữa các trường hợp mắc. Sau khi tổng hợp đầy đủ dữ liệu, các cơ quan chức năng mới đưa ra kết luận chính thức về tác nhân gây ngộ độc thực phẩm.
Sở Y tế TP.HCM khuyến cáo người dân không nên hoang mang hay suy diễn từ một kết quả xét nghiệm đơn lẻ. Tuy nhiên, mỗi người cần chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách lựa chọn thực phẩm rõ nguồn gốc, ăn chín uống sôi, bảo quản thức ăn đúng cách và tuân thủ các nguyên tắc an toàn vệ sinh thực phẩm để phòng tránh ngộ độc.
Không chỉ là chuyện sức khỏe
Bà Nguyễn Thị Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP.HCM, cho biết với các lễ hội như lễ hội bánh mì, ban tổ chức ban hành tiêu chí nghiêm ngặt, rõ ràng về an toàn thực phẩm nên không phải ai tham gia cũng được.
Theo đó, ban tổ chức sẽ lựa chọn những đơn vị tham gia phù hợp và bắt buộc phải có chứng nhận về vệ sinh an toàn thực phẩm của cơ quan chức năng; đảm bảo vệ sinh từ xe bán, dụng cụ bán và sử dụng.
Người bán phải có bao tay, khẩu trang, trang phục phù hợp và có giấy khám sức khỏe; nguyên vật liệu phải có xuất xứ rõ ràng, ngay cả đối với những "topping" đơn giản như đồ chua, dưa leo, hành ngò... Ngoài ra, ban tổ chức tiến hành kiểm tra về vệ sinh an toàn thực phẩm sản phẩm tham dự.
Theo bà Khánh, môi trường lễ hội cũng như ngoài trời thường phức tạp, thiếu ổn định nên cũng sẽ dễ ảnh hưởng đến chất lượng, tính an toàn của món ăn. Do đó phải rất kỹ càng, không thể ẩu, không thể xem nhẹ sức khỏe người dân, đặc biệt lễ hội là sự kiện lớn và có du khách quốc tế.
"Bánh mì là món ăn nổi tiếng của Việt Nam đang được thế giới quan tâm, du khách quốc tế ngưỡng mộ, hào hứng đón nhận và chia sẻ, giúp lan tỏa mạnh. Do đó, làm gì thì làm chúng ta phải thật sự nghiêm túc, bởi những trường hợp ngộ độc như thế này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, mà còn ảnh hưởng rất lớn đến những vấn đề khác", bà Khánh nhấn mạnh.
Sở An toàn thực phẩm TP.HCM lên tiếng sau vụ ngộ độc bánh mì: Nguyên liệu tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc
