Ngày 30/5, lô hàng 22 tấn sầu riêng đông lạnh do Công ty TNHH Xuất khẩu và Thương mại Vina M & B (Hà Nội) sản xuất đã chính thức được thông quan qua cửa khẩu cầu Bắc Luân II, thuộc cặp cửa khẩu Móng Cái (Việt Nam) - Đông Hưng ( Trung Quốc ). Đối tác nhập khẩu phía Trung Quốc là Công ty Shanghai Xinronghe International Trade có trụ sở tại Thượng Hải.
Sự kiện này diễn ra chỉ 2 ngày sau cuộc làm việc trực tiếp giữa Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam - ông Đỗ Đức Duy và bà Tôn Mai Quân - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc - vào ngày 28/5.
Lô sầu riêng này được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt từ khâu truy xuất nguồn gốc nguyên liệu đến chế biến, cấp đông, đóng gói và kiểm nghiệm thành phẩm. Mọi khâu đều phải đáp ứng đầy đủ các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật theo Nghị định thư đã được hai nước ký kết vào tháng 8/2024. Đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là cam kết thương mại thể hiện sự chuyên nghiệp và quyết tâm mở rộng thị trường của ngành nông sản Việt Nam.
Việc xuất khẩu thành công lô sầu riêng đông lạnh này là bước ngoặt đáng chú ý trong bối cảnh thị trường xuất khẩu sầu riêng tươi gặp nhiều thách thức, nhất là về kiểm soát chất lượng và thời gian vận chuyển.
Sầu riêng đông lạnh có khả năng bảo quản lâu hơn, chất lượng được giữ ổn định trong quá trình vận chuyển xa, nhờ đó mở rộng khả năng tiêu thụ vào sâu trong nội địa Trung Quốc - thị trường vốn rất ưa chuộng loại trái cây đặc sản này của Việt Nam.
Sự kiện này cũng khẳng định nỗ lực của các doanh nghiệp và cơ quan chức năng Việt Nam trong việc thích ứng với các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế và phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
Lô hàng sầu riêng đông lạnh đầu tiên của Việt Nam xuất khẩu thành công sang thị trường Trung Quốc. Ảnh: Baoquangninh.vn.
Cuộc hội đàm cấp cao ngày 28/5 giữa hai cơ quan quản lý nông nghiệp và hải quan của Việt Nam và Trung Quốc không chỉ mở đường cho lô hàng sầu riêng đông lạnh đầu tiên mà còn đặt nền móng cho những cơ chế hợp tác bền vững hơn trong tương lai.
Hai bên đã thống nhất thiết lập “luồng xanh nông sản” - một cơ chế ưu tiên thông quan nhanh tại các cửa khẩu đối với trái cây tươi của Việt Nam trong mùa cao điểm thu hoạch, đặc biệt là vải thiều và sầu riêng. Đây được xem là giải pháp kịp thời và hiệu quả nhằm giảm thiểu tình trạng ùn tắc nông sản trong mùa vụ, tạo điều kiện cho nông dân và doanh nghiệp yên tâm sản xuất.
Sầu riêng đông lạnh có khả năng bảo quản lâu hơn, chất lượng được giữ ổn định trong quá trình vận chuyển xa,. Ảnh minh họa: IT.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng cam kết kéo dài thời gian làm việc tại cửa khẩu trong mùa vụ, bao gồm cả cuối tuần và ngoài giờ hành chính. Hai bên thống nhất sẽ thành lập cơ chế cảnh báo sớm và chia sẻ thông tin về các lô hàng vi phạm quy định, giúp phía Việt Nam kịp thời xử lý và điều chỉnh. Một điểm đáng chú ý là việc thiết lập đầu mối liên lạc kỹ thuật thường trực tại các cửa khẩu để xử lý các tình huống phát sinh nhanh chóng và hiệu quả, nhằm đảm bảo hoạt động xuất khẩu được thông suốt.
Về lâu dài, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đã đề xuất với Tổng cục Hải quan Trung Quốc xem xét điều chỉnh các biện pháp kiểm soát an toàn thực phẩm đối với sầu riêng Việt Nam theo hướng tạo thuận lợi hơn, đặc biệt trong các giai đoạn cao điểm. Việt Nam mong muốn phía Trung Quốc sớm phê duyệt bổ sung các phòng thí nghiệm có đủ năng lực phân tích các chỉ tiêu như Cadimi và Vàng O, để hỗ trợ quá trình kiểm nghiệm chất lượng trước khi xuất khẩu.
Trước đó, từ tháng 3/2024, Cục Bảo vệ Thực vật - Bộ Nông Nghiệp và Môi trường (nay là Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật) đã gửi công văn tới các địa phương, đề nghị rà soát, tổng hợp các vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng đông lạnh xuất khẩu sang Trung Quốc.
Theo đó, các cơ sở đóng gói sầu riêng đông lạnh phải đáp ứng các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm, quy trình đóng gói, truy xuất nguồn gốc và quy trình kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm (HACCP). Đi kèm với đó, là một số yêu cầu về năng lực cấp đông và kho lạnh bảo quản.
Trung Quốc là thị trường có nhu cầu tiêu thụ sầu riêng rất lớn. Trong chiến dịch được gọi là “ngoại giao sầu riêng”, Bắc Kinh cam kết mở cửa thị trường nội địa và nhập khẩu nhiều sầu riêng hơn từ các quốc gia ở Đông Nam Á.
