HIV là tên viết tắt của virus gây suy giảm miễn dịch ở người. HIV lây nhiễm và tấn công các tế bào trong hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể không thể chống lại các bệnh cơ hội khác.
AIDS là giai đoạn cuối cùng và nghiêm trọng nhất của nhiễm HIV. Người mắc AIDS có số lượng tế bào bạch cầu rất thấp và hệ thống miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng.
HIV có thể lây lan qua quan hệ tình dục, tiêm chích ma túy hoặc dùng chung kim tiêm, tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh hoặc từ mẹ sang con trong khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú, theo thông tin từ Cục Phòng, Chống HIV/AIDS - Bộ Y tế.
Tuy nhiên, trên thế giới từng ghi nhận một số ca bệnh có đường lây truyền “bất thường”. Ví dụ, vào năm 2023, chuyên trang y tế aidsmap, một trong những nguồn thông tin độc lập, chính xác và đáng tin cậy hàng đầu thế giới về HIV/AIDS, đăng tải thông tin về ca bệnh nữ sinh 16 tuổi lây nhiễm HIV sau khi dùng chung 1 thứ với chị gái.
Aidsmap cho biết ca bệnh này được ghi nhận ở Úc, được báo cáo trong số ra ngày 5 tháng 9 năm 2003 của tạp chí AIDS. Theo Aidsmap, ca bệnh này là "một lời nhắc nhở đáng suy ngẫm rằng HIV đôi khi có thể lây truyền qua những con đường bất ngờ".
Trường hợp này liên quan đến một cô gái 16 tuổi và chị gái 18 tuổi cùng sử dụng chung phòng tắm. Người em phát hiện mình nhiễm HIV sau khi hiến máu vào năm 1999. Cô chưa từng quan hệ tình dục, cũng không có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào khác dẫn đến nhiễm HIV, và cả hai cha mẹ đều có kết quả xét nghiệm HIV âm tính.
Sau đó, người chị được phát hiện dương tính với HIV và nhớ lại rằng mình từng có triệu chứng giống chuyển đảo huyết thanh vào tháng 1 năm 1997. Chuyển đảo huyết thanh là giai đoạn vài tuần sau khi nhiễm virus HIV, khi kháng thể bắt đầu xuất hiện và tăng lên đến mức có thể phát hiện được. Và người chị xuất hiện triệu chứng giống chuyển đảo huyết thanh khoảng một tháng sau lần quan hệ tình dục đầu tiên với một người đàn ông Nga.
Ảnh minh họa
Phân tích HIV sau đó cho thấy cả hai chị em đều nhiễm cùng một chủng virus có nguồn gốc “kiểu Nga”, vốn rất hiếm gặp ở Úc, và trình tự gen của virus ở hai người có độ tương đồng cao, dẫn đến kết luận rằng người chị đã lây cho người em.
Yếu tố nguy cơ duy nhất được xác định qua các cuộc phỏng vấn kỹ lưỡng với hai chị em và cha mẹ là việc họ thỉnh thoảng dùng chung dao cạo để cạo lông trên cơ thể.
Mặc dù không có đường lây truyền nào được xác định chắc chắn, các tác giả của tạp chí AIDS có trích dẫn một báo cáo trước đó về khả năng lây nhiễm HIV do dùng chung dao cạo.
“Các kết luận trong báo cáo này không đại diện cho một yếu tố nguy cơ đáng kể trong việc nhiễm HIV, vốn chủ yếu là bệnh lây truyền qua đường tình dục”, aidsmap kết luận.
Cách phòng tránh HIV
Theo Cục Phòng, Chống HIV/AIDS, để phòng tránh HIV, bạn cần thực hiện các điều sau:
- Bao cao su: Dùng bao cao su là phương pháp bảo vệ hiệu quả nhất chống lại HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Chất bôi trơn: Giúp quan hệ tình dục an toàn hơn bằng cách giảm nguy cơ rách âm đạo hoặc hậu môn do khô hoặc ma sát đồng thời ngăn rách bao cao su…
- Không dùng chung kim tiêm, dụng cụ tiêm chích: Hạn chế được nguy cơ nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường máu khác như viêm gan C.
- PrEP - Điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng HIV.
