Có vẻ như tuần nào, Christophe Fouquet, giám đốc điều hành của công ty công nghệ Hà Lan ASML, cũng thấy mình phải vật lộn với những cơn bão chính trị. Các chính sách thuế quan nhiều khả năng gây gián đoạn cho ASML, nhà sản xuất duy nhất các máy in thạch bản phức tạp có giá lên tới 400 triệu USD, có kích thước ngang bằng một toa tàu. Công cụ này được các quốc gia như Trung Quốc và Mỹ thèm muốn vì có thể sản xuất được chip tiên tiến, đến mức ASML đã trở thành quân cờ địa chính trị trong các cuộc chiến thương mại.
Mọi thứ đến nay đã trở nên bất định đối với Fouquet, 52 tuổi, người đàn ông Pháp đã tiếp quản vị trí giám đốc điều hành công ty trị giá 300 tỷ USD vào năm ngoái. “Một phần lớn trong số đó vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi”, ông cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây từ trụ sở chính của ASML tại thị trấn nhỏ Veldhoven.
Ông Fouquet, người được đào tạo như một kỹ sư, ban đầu giữ thái độ khiêm tốn về những thách thức địa chính trị mà công ty phải đối mặt. Hiện tại, ông đã cởi mở hơn về mối lo ngại, e sợ rằng các chính sách của chính phủ có nguy cơ làm đảo lộn chuỗi cung ứng đã tồn tại hàng thập kỷ, đồng thời làm chậm quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo. Điều này cuối cùng có thể làm suy yếu sự thống trị của ASML và gây tổn hại đến lợi ích của phương Tây.
Ông lưu ý rằng Trung Quốc đã bắt đầu phát triển một số công cụ riêng để in thạch bản. Mặc dù Trung Quốc vẫn còn một chặng đường dài trước khi bắt kịp công nghệ của ASML, song rủi ro tiềm ẩn không phải là không tồn tại.
Ông Fouquet là một trong số rất nhiều các giám đốc điều hành chip đang phản đối chính sách thương mại của Mỹ. Tháng trước, Jensen Huang, giám đốc điều hành của Nvidia, nhà sản xuất chip A.I. lớn nhất thế giới, cho biết các chính sách nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận công nghệ quan trọng là hoàn toàn sai.
“Việc ngăn các nhà sản xuất chip Trung Quốc khỏi sự cạnh tranh của Mỹ chỉ giúp họ mạnh mẽ hơn ở thị trường nước ngoài và vị thế của Mỹ sẽ suy yếu”, ông Huang cho biết.
Christophe Fouquet
Ông Fouquet đang cố gắng củng cố vị thế của ASML. Ngoài việc lên tiếng về hậu quả của các chính sách thương mại, ông mở rộng các nhóm vận động hành lang của công ty tại Washington, Brussels và The Hague. Ông cho biết Liên minh châu Âu và Hà Lan có thể làm nhiều hơn nữa để bảo vệ ASML và ngành công nghiệp bán dẫn khỏi bị cuốn vào cuộc chiến thương mại.
“Chúng tôi luôn muốn mọi người ủng hộ nhiều hơn, không còn nghi ngờ gì nữa”, ông nói. “Tôi nghĩ rằng đối với châu Âu, đối với Hà Lan, thực tế là ASML là cơ hội lớn”.
Được biết, ASML là công ty duy nhất trên thế giới có khả năng chế tạo thiết bị quang khắc EUV, hay còn được gọi là High NA. Công nghệ trị giá 400 triệu USD này cho phép chiếu các mẫu thiết kế chip cực nhỏ lên tấm silicon, một quy trình then chốt để sản xuất các con chip tiên tiến. Những công ty hàng đầu như Apple, Nvidia, AMD cũng như các nhà sản xuất chip lớn như TSMC, Samsung, Intel đều phụ thuộc vào ASML để tạo ra sản phẩm của mình.
Hiện một số khách hàng đang dần chuyển sang sử dụng High NA, trong đó có Micron, SK Hynix và Rap. Nguyên nhân là bởi High NA cho hiệu suất cao hơn và giúp giảm chi phí sản xuất chip.
High NA vẫn sử dụng tia EUV giống như các thế hệ trước, nhưng điểm khác biệt chính là khẩu độ ống kính lớn hơn, giúp các mẫu thiết kế nhỏ được khắc lên wafer nhanh hơn. Theo Jos Benschop, Phó Chủ tịch điều hành công nghệ của ASML, điều này mang lại 2 lợi ích quan trọng, bao gồm thu nhỏ kích thước và nâng cao năng suất.
Trong ngành công nghiệp bán dẫn, việc thu nhỏ kích thước transistor – những công tắc siêu nhỏ điều khiển dòng điện – luôn là chìa khóa để tăng tốc độ xử lý và giảm tiêu thụ điện năng. Tuy nhiên, khi transistor tiến gần đến giới hạn vật lý dưới 5nm, các công nghệ cũ như DUV (Deep Ultraviolet) hay EUV thông thường không còn đủ độ chính xác để khắc các chi tiết siêu nhỏ nữa.
High-NA EUV theo đó giải quyết bài toán bằng cách tăng góc hội tụ của chùm sáng (numerical aperture từ 0.33 lên 0.55), nhờ đó nâng độ phân giải lên đáng kể. Điều này cho phép sản xuất chip dưới 2nm – bước đệm quan trọng cho các thế hệ CPU, GPU và chip AI siêu mạnh trong tương lai.
Theo kỹ sư trưởng Assia Haddou, cỗ máy High NA có kích thước “lớn hơn cả một chiếc xe buýt 2 tầng”. Thiết bị bao gồm 4 mô-đun, được sản xuất tại các nhà máy ở Connecticut, California (Mỹ), Đức và Hà Lan. Sau khi lắp ráp và kiểm tra tại Hà Lan, máy lại được tháo rời để vận chuyển đến khách hàng.
Tuy nhiên, trước những lo ngại về địa chính trị, thuế quan và kiểm soát xuất khẩu, một số người đặt câu hỏi liệu nhu cầu về chip cho sự bùng nổ A.I. có thực sự bền vững, và liệu những cỗ máy mới nhất của ASML có xứng đáng với con số 400 triệu USD hay không. Cổ phiếu của công ty đã giảm khoảng 25% trong năm qua.
Theo ông Fouquet, thuế quan của chính quyền Donald Trump đã tạo ra thêm nhiều thách thức. “Nếu bạn muốn sản xuất chip tại quốc gia của mình, bạn phải đảm bảo rằng chi phí cho những con chip đó là hợp lý. Nếu bạn áp dụng thuế quan, tất nhiên chi phí sẽ tăng lên”.
Christophe Fouquet không phải cái tên xa lạ trong giới công nghệ. Ông gia nhập ASML từ năm 2008 và từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong công ty, từ Giám đốc chiến lược đến Giám đốc sản phẩm. Ông cũng là một trong những người đi đầu trong việc phát triển và thương mại hóa công nghệ EUV (Extreme Ultraviolet Lithography) – công nghệ in thạch bản tiên tiến cho phép sản xuất các con chip có kích thước nanomet siêu nhỏ.
Với nền tảng kỹ thuật vững vàng, ông Fouquet được đánh giá cao không chỉ vì hiểu biết sâu rộng về công nghệ mà còn vì khả năng điều hành chiến lược trong một môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp. Trước khi gia nhập ASML, ông từng làm việc tại các tập đoàn công nghệ lớn như Applied Materials và KLA-Tencor.
Việc lựa chọn Fouquet thay vì một CEO đến từ bên ngoài là thông điệp rõ ràng từ ASML: công ty đặt niềm tin vào người hiểu rõ nội tại doanh nghiệp, nắm vững công nghệ lõi và có thể lèo lái ASML trong giai đoạn cạnh tranh và kiểm soát gắt gao. Với tư duy chiến lược, người đàn ông này được kỳ vọng sẽ tiếp tục cân bằng giữa tăng trưởng kinh doanh và yêu cầu chính trị. Trong các phát ngôn đầu tiên trên cương vị CEO, ông nhấn mạnh rằng ASML “sẽ tiếp tục là đối tác công nghệ tin cậy toàn cầu” và “cam kết đổi mới sáng tạo vì lợi ích chung”.
Theo: The NY Times, CNBC
