“Niềm vui lớn nhất là được chơi bóng cho Tổ quốc và ghi bàn tặng vợ, con”, Haewegene chia sẻ. “Chúng tôi tự hào vì chiến thắng, dù biết chuyến trở về sẽ rất mệt. Đây là lần đầu tiên New Caledonia thi đấu ở châu Âu – và chúng tôi đã thắng. Không có gì phải than phiền.”
Từ quần đảo xa xôi đến giấc mơ World Cup
Thắng lợi trước Gibraltar không chỉ mang ý nghĩa tinh thần. Nó là bước đệm cho một giấc mơ tưởng như không tưởng: New Caledonia chỉ còn 2 chiến thắng nữa là giành vé dự World Cup 2026.
Đội tuyển có biệt danh “Les Cagous” – lấy theo tên loài chim biểu tượng không biết bay của đảo – đã giành quyền dự vòng play-off liên lục địa sau khi lọt vào chung kết vòng loại khu vực châu Đại Dương, dù thất bại 0-3 trước New Zealand. Tuy nhiên, chiến thắng trước Tahiti ở bán kết đã giúp họ đoạt tấm vé lịch sử.
“Đánh bại Tahiti luôn là điều đặc biệt,” tiền vệ Jekob Jeno nói. “Đó là đối thủ truyền kiếp của chúng tôi”. Hai hòn đảo cách nhau gần 4.700 km, nhưng mối thù thể thao khiến cuộc đối đầu trở thành một trong những “derby” xa nhất thế giới.
New Caledonia sẽ tới Mexico vào tháng 3-2026 để tranh suất với các đại diện từ châu Á, châu Phi và khu vực Concacaf. Họ hiện xếp hạng 150 thế giới, phần lớn cầu thủ vẫn là bán chuyên– làm việc ban ngày, tập luyện buổi tối, thi đấu trong giải Super Ligue gồm 10 đội nội địa. Chỉ Jekob Jeno là đang chơi bóng chuyên nghiệp ở Romania.
Dù vậy, đại diện châu Đại dương vẫn bị xem là “kẻ lót đường” ở vòng play-off. HLV Johann Sidaner, người Pháp, hiểu rõ thử thách phía trước: “Chúng tôi chỉ có 1% cơ hội, nhưng sẽ chơi bằng 100% sức lực”.
Nước Pháp ở phía sau
New Caledonia chỉ mới được FIFA công nhận là thành viên từ năm 2004. Là vùng lãnh thổ hải ngoại của Pháp, người dân tại đây mang quốc tịch Pháp, được bầu cử tổng thống và có quan hệ hành chính mật thiết với Paris. Một nửa đội hình hiện đang thi đấu tại Pháp, nơi Sidaner từng làm việc cho CLB Nantes trước khi nhận lời dẫn dắt đội tuyển vào năm 2022.
“Tôi đến đây vì con người nơi này thân thiện và yêu bóng đá”, ông nói. “Huấn luyện đội này là điều dễ chịu”. Mối liên kết với Pháp cũng gây ra những tình huống dở khóc dở cười. Khi Gibraltar thông báo trận giao hữu, họ đăng cờ New Caledonia bên cạnh cờ Gibraltar, lập tức bị UEFA yêu cầu chỉnh lại – lá cờ của đảo chỉ được treo kèm cờ Pháp. Để tổ chức trận đấu, Gibraltar thậm chí phải mua thêm cột cờ mới để treo cả hai lá cờ theo đúng thứ tự ưu tiên.
Mãi đến năm 2008, đội bóng mới được phép sử dụng bài hát riêng trước trận thay cho quốc ca Pháp “La Marseillaise”. Trong bối cảnh đó, mỗi bàn thắng của họ giống như cách khẳng định: New Caledonia cũng có bản sắc riêng.
Hầu hết tuyển thủ đều làm công việc bình thường: bán hàng, công chức, hay HLV thể thao. Haewegene – ngôi sao ghi bàn trước Gibraltar – tiết lộ anh là hướng dẫn viên cho các VĐV khiếm thị tại Paralympic, từng hỗ trợ đội tuyển Pháp ở Thế vận hội dành cho người khuyết tật. “Tôi có thể chạy 100 mét trong 11,3 giây”, anh cười. “Tôi nhanh lắm, nhưng ở quê nhà thì không thể sống bằng bóng đá.”
Trận giao hữu lịch sử
Sân Europa Point, nằm ngay dưới vách đá huyền thoại Rock of Gibraltar, vừa là sân bóng đá vừa là sân cricket. Với khán đài nhỏ, hải đăng đỏ trắng, phía xa là đường chân trời châu Phi – nơi này là bối cảnh của một trong những chiến thắng đáng nhớ nhất lịch sử New Caledonia.
Theo FIFA, việc tìm đối thủ cho họ không hề dễ. Giữa giai đoạn vòng loại World Cup, các đội lớn đều bận rộn. “Cuối cùng chỉ có Gibraltar đồng ý”. Một bên xếp hạng 200, một bên 150 – nhưng đó là trận đấu ý nghĩa cho cả hai.
Dù chênh lệch múi giờ tới 9 tiếng và mới hạ cánh chưa đầy 72 giờ, các cầu thủ Nam Thái Bình Dương vẫn ra sân đầy quyết tâm. Họ thi đấu mạnh mẽ, tốc độ và gắn kết, khiến đối thủ bất ngờ. Hai bàn thắng của Jean-Jacques Katrawa và Haewegene ấn định chiến thắng 2-0 – lần đầu tiên trong lịch sử New Caledonia đánh bại một đội tuyển châu Âu .
“Bất cứ cậu bé nào cũng mơ được chơi ở World Cup”, Haewegene nói trước khi rời châu Âu. “Đó là giấc mơ của chúng tôi, và chúng tôi biết mình có cơ hội – dù nhỏ bé, nhưng thật sự có”. HLV Sidaner và các học trò sẽ hội quân tại Pháp vào tháng 1-2026 để tập huấn, dự kiến có thêm một trận giao hữu trước khi tới Mexico vào tháng 3. Nếu thắng hai trận play-off, họ sẽ trở thành quốc gia nhỏ nhất từng góp mặt tại World Cup, vượt qua kỳ tích của Iceland năm 2018.
