Ở các khu chợ hay những hàng rau khắp Việt Nam, có một loại rau khá thú vị, thường được bó thành nắm to bằng cánh tay, rễ có phần xốp trắng, nhìn thì tưởng thô ráp nhưng thực ra lại mềm mại lạ kỳ.
Thường người bán rao giá chỉ 8.000 đến 10.000 đồng một bó. Nghe thì quá rẻ. Nhưng cầm về rồi mới thấy, để có một nồi canh ngon lành, người nội trợ phải tẩn mẩn nhặt từng cọng non, lược bỏ phần già xơ, rễ rối... Nhặt xong cả bó, đôi khi chỉ còn lại một nhúm nhỏ vừa đủ nấu cho hai người ăn. Loại rau đó chính là rau rút.
(Ảnh: Beatvn)
Cái tên rau rút, hay còn gọi là rau nhút, quen thuộc với người Việt như một phần không thể thiếu của mùa hè. Loại rau này mọc tự nhiên trong ao hồ, có đặc trưng là phần xốp trắng mọc bao bọc quanh thân, giúp cây nổi lềnh bềnh trên mặt nước.
Dù là loại rau bình dân, nhưng rau rút lại sở hữu hương vị rất riêng. Vị thơm nhẹ, hơi bùi, giòn nhưng mềm, hậu ngọt và cực dễ ăn. Thứ rau tưởng đơn sơ ấy lại là "linh hồn" của những món canh trứ danh như canh cua rau rút, canh ngao rau rút, đôi khi có thể xào, nấu với sườn, thả vào nồi canh khoai sọ... hoặc đơn giản là luộc lên, chấm mắm tỏi, thế cũng đủ khiến bữa cơm ngày hè thành ký ức khó quên.
Người Hà Nội xưa gọi rau rút là "món của ao làng" bởi nó gắn với bữa cơm quê, với ký ức về mẹ ngồi nhặt rau trong buổi trưa hanh nắng, với tiếng ve, với mùi bùn ngai ngái mà thân thuộc. Ngày nay, nhiều nơi còn sáng tạo thêm với rau rút chiên trứng, rau rút xào tỏi... nhưng phiên bản nguyên bản là một nắm rau non thả vào bát canh cua, mới là cách ăn làm nên thương nhớ.
Điều đặc biệt là dù phổ biến ở Việt Nam, rau rút lại gần như vắng bóng ở nước ngoài. Do đặc tính khó trồng công nghiệp, dễ dập nát khi vận chuyển, nên hầu như chỉ người Việt ở gần vùng trồng mới mua được.
Một bó rau rút giá chỉ 10.000 đồng, nhưng đằng sau đó là bao nhiêu công sức nhặt nhạnh, là bao nhiêu hương vị mùa hè, là một lát cắt tinh tế trong văn hóa ẩm thực Việt. Đôi khi, chính những thứ bình dị nhất lại là thứ khiến người ta lưu luyến nhiều nhất mỗi khi xa quê.
