Giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn như: Còn một số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 4 tuổi (chủ yếu là trẻ em ở vùng khó khăn, trẻ em đối tượng yếu thế) chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo ra sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục. Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non còn nghèo nàn.
Đó là thông tin được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết khi trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: Phạm Thắng
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, hàng năm có trên 5,1 triệu trẻ mầm non (trong đó có: 4.556.771 trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi) được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục tại 15.256 trường mầm non và 17.444 cơ sở giáo dục mầm non độc lập. Tỉ lệ huy động trẻ em nhà trẻ đạt 34,6%, tỉ lệ huy động trẻ em mẫu giáo đạt 93,6%.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng chính sách hiện hành dành cho trẻ em mầm non, giáo viên, cơ sở giáo dục, cơ chế, chính sách đầu tư, xã hội hóa giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non. Có gần 300.000 trẻ em mẫu giáo chưa được đến trường, tập trung tại những nơi khó khăn, đặc biệt khó khăn, vùng cao, miền núi, biên giới, hải đảo, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số.
Do đó, việc xây dựng và ban hành Nghị quyết của Quốc hội sẽ góp phần đảm bảo an sinh, xã hội, tạo cơ hội cho trẻ em mẫu giáo tất cả các vùng miền trong cả nước được tiếp cận với giáo dục mầm non, tăng cường nguồn lực từ ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đầu tư cơ sở vật chất, phát triển đội ngũ.
Theo phương án của Chính phủ trình, sẽ thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, hoàn thành trên phạm vi toàn quốc vào năm 2030.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, đề xuất ngân sách nhà nước bổ sung tăng thêm ngoài 20% tổng chi cho giáo dục, đào tạo theo Luật Giáo dục, để thực hiện việc phổ cập này. Đồng thời, sẽ huy động các nguồn lực của xã hội đầu tư phát triển giáo dục mầm non dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật.
Chính phủ sẽ đầu tư phát triển mạng lưới trường, lớp; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tối thiểu; Bảo đảm đội ngũ giáo viên mầm non theo định mức quy định; Bảo đảm đầy đủ kinh phí hoạt động cho các cơ sở giáo dục mầm non công lập; Bổ sung, sửa đổi các chính sách đối với trẻ em; đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên cấp học mầm non…
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết việc ban hành nghị quyết sẽ tạo điều kiện cho trẻ em 3 đến 5 tuổi được đến trường, nhằm phát triển toàn diện, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một. "Đây là bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa công bằng giáo dục, thể hiện rõ trách nhiệm của Nhà nước trong việc chăm lo cho thế hệ trẻ"- ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.
Cơ quan thẩm tra cũng đưa ra các lưu ý về nguồn lực thực hiện. Ủy ban cho rằng để hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi vào năm 2030, cần nguồn lực tài chính và nguồn nhân lực rất lớn.
Về đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổng dự toán kinh phí để thực hiện giai đoạn 2026-2030 là hơn 116.314 tỉ đồng. Cơ quan chủ trì soạn thảo cần xác định lộ trình giai đoạn 2026 - 2030.
Về đội ngũ giáo viên, Ủy ban đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ số biên chế giáo viên mầm non cần bổ sung giai đoạn 2026 - 2030, báo cáo cấp có thẩm quyền, xem xét, quyết định. Có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung giải pháp đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục để giảm bớt áp lực về đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất từ ngân sách nhà nước.
