Bóng đá Thái Lan đang sống trong một giai đoạn đầy mâu thuẫn: tài năng không thiếu, tiềm lực mạnh, giải vô địch quốc gia từng được xem là hình mẫu của Đông Nam Á, nhưng thành tích đội tuyển quốc gia lại đang chững lại, thậm chí có dấu hiệu thụt lùi.
Scandal “lật mặt” liên quan đến việc sa thải HLV Mano Polking để bổ nhiệm HLV Masatada Ishii rồi sau đấy lại bất ngờ sa thải ông Ishii không chỉ làm dậy sóng dư luận, mà còn phơi bày những lỗ hổng trong tư duy điều hành của Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) dưới thời Madam Pang – người từng được kỳ vọng sẽ mang đến một “kỷ nguyên vàng” mới cho bóng đá xứ Chùa Vàng.
TỪ "TỶ LỆ THẮNG 56%" ĐẾN SAI LẦM MANG TÊN ISHII
Thái Lan vừa bất ngờ sa thải HLV Ishii. Căng thẳng leo thang khi HLV người Nhật Bản lên tiếng trách móc LĐBĐ Thái Lan: "Hôm 21/10, lúc 10h sáng, tôi được Liên đoàn Bóng đá Thái Lan mời tham dự cuộc họp để xem xét lại trận đấu với Đài Bắc Trung Hoa. Tuy nhiên sau khi cuộc họp kết thúc, FAT đột nhiên thông báo sẽ chấm dứt hợp đồng với tôi ngay hôm đó. Tôi không hiểu tại sao họ lại làm thế, thật là thiếu chân thành".
Trước lời trách móc của HLV Ishii, Chủ tịch FAT, Madam Pang đã viết một bức tâm thư gần 3000 chữ. Đáng chú ý, trong tâm thư này, Madam Pang lại tiếp tục khiến dư luận khó hiểu khi vô tình cho thấy một nghịch lý trong cách điều hành bóng đá Thái Lan. Bà nói: “Xét trên phương diện khoa học, bóng đá thường dựa vào dữ liệu và tỷ lệ thắng (winning ratio) để đo lường thành công. Dưới thời Mano Polking, tỷ lệ thắng là 56%...”. Nhiều người giật mình. Bởi chính con số mà bà viện dẫn lại chứng minh rằng việc sa thải Polking là một quyết định sai lầm.
Từng rất thân với Madam Pang nhưng HLV Polking cũng bị sa thải phũ phàng.
Mano Polking không chỉ mang đến tỷ lệ thắng cao nhất trong lịch sử các đời HLV tuyển Thái Lan gần đây, mà còn giúp đội tuyển này vô địch AFF Cup 2 lần, duy trì vị thế số một Đông Nam Á và tạo nên một lối chơi ấn tượng. Việc ông bị chấm dứt hợp đồng chỉ vì thất bại 1-2 trước Trung Quốc tại vòng loại World Cup 2026 thực tế không phải là “thảm họa”. Nhưng tham vọng của FAT – được thúc đẩy bởi mong muốn lọt vào vòng loại thứ ba World Cup – đã khiến mọi thứ bị đẩy đi quá xa.
Madam Pang nói rõ rằng: “FAT phải tìm một HLV tốt hơn Mano... và từ đó bổ nhiệm Ishii làm HLV trưởng”. Nhưng giờ đây, kết quả dưới thời Masatada Ishii lại khiến người hâm mộ thất vọng. Đội tuyển Thái Lan chơi thiếu sinh khí, thua cả những đối thủ từng bị coi là “dưới cơ”, và điều đáng nói hơn, tinh thần chiến đấu – vốn là điểm mạnh của đội bóng này – dường như đã bị đánh mất.
VẾT XE ĐỔ KIATISUK NĂM NÀO
Lịch sử đôi khi lặp lại một cách cay đắng. Gần 10 năm trước, Thái Lan cũng từng rơi vào vòng xoáy tương tự với Kiatisuk Senamuang – huyền thoại đưa “Voi chiến” thống trị khu vực và góp mặt tại vòng loại thứ ba World Cup 2018. Khi ấy, thành tích của Kiatisuk (tỷ lệ thắng 50%) là cực kỳ đáng nể, nhưng vì khát vọng “vươn tầm châu lục”, FAT đã chấm dứt hợp đồng, tìm kiếm một “HLV đẳng cấp hơn” để đưa Thái Lan tiến xa hơn.
Huyền thoại bóng đá Thái Lan từ vai trò cầu thủ tới HLV nhưng Kiatisuk cũng "ăn đòn" đau bởi FAT.
Kết quả? Sau khi Kiatisuk ra đi, bóng đá Thái Lan sa sút thấy rõ. Các HLV ngoại kế tiếp, từ Rajevac đến Nishino, phải vật lộn với những khủng hoảng niềm tin và mâu thuẫn nội bộ. Mãi đến khi Polking trở lại, Thái Lan mới dần ổn định và lấy lại vị thế số một khu vực.
Và giờ đây, sau khi Polking bị sa thải, bi kịch cũ đang quay lại. Ishii – người từng được ca ngợi là “thầy phù thủy chiến thuật” – vẫn chưa thể giúp Thái Lan tìm lại sức mạnh vốn có. Một lần nữa, đội tuyển Thái Lan lại bị chính tham vọng của mình đè nặng. Việc thay HLV liên tục có thể chỉ khiến mọi thứ rơi vào hỗn loạn, y như giai đoạn hậu Kiatisuk năm nào.
KHỦNG HOẢNG KHÔNG CHỈ NẰM Ở GHẾ HLV
Sự thật là, vấn đề của bóng đá Thái Lan hiện nay không chỉ nằm ở người dẫn dắt đội tuyển quốc gia. Đằng sau những quyết định thay tướng là cả một hệ thống đang gặp trục trặc. Thai League – từng là niềm tự hào của khu vực – đang phải đối mặt với nhiều khó khăn: doanh thu giảm, các nhà tài trợ rút lui, nhiều CLB nợ lương và thiếu kinh phí hoạt động.
Trong bối cảnh đó, tiếng nói giữa các CLB và Liên đoàn Bóng đá Thái Lan không còn thống nhất. FAT bị chỉ trích là thiếu minh bạch trong quản lý và đưa ra nhiều quyết định cảm tính. Kể từ khi Madam Pang lên nắm quyền, bà được ngưỡng mộ bởi hình ảnh năng động, giàu tâm huyết, nhưng đồng thời cũng vướng vào nhiều tranh cãi: từ việc can thiệp sâu vào công tác chuyên môn, mâu thuẫn với một số lãnh đạo CLB, cho tới các quyết định nhân sự gây sốc ở đội tuyển.
HLV Ishii bất mãn khi bị sa thải đầy bất ngờ bởi LĐBĐ Thái Lan.
Việc sa thải Polking là một ví dụ điển hình. Nó không chỉ là một quyết định sai lầm về mặt chuyên môn, mà còn phản ánh sự thiếu kiên nhẫn trong tư duy quản trị. Khi mọi vấn đề nội tại – từ chất lượng giải quốc nội, mâu thuẫn tổ chức cho đến định hướng đào tạo trẻ – chưa được xử lý, thì việc thay HLV chỉ như “dán băng keo lên vết thương sâu”.
THAM VỌNG WORLD CUP VÀ BÀI HỌC THỰC TẾ
Không ai trách Thái Lan vì mơ đến World Cup. Đó là giấc mơ chính đáng của mọi nền bóng đá. Nhưng giấc mơ ấy chỉ có thể trở thành hiện thực nếu được xây dựng trên nền tảng vững chắc, chứ không phải những quyết định nóng vội hay thay đổi liên tục ở vị trí HLV trưởng.
Kiatisuk đã từng nói sau khi rời đội tuyển Thái Lan: "Trong thể thao, chúng ta có thể thắng, thua hoặc hoà, không ai mãi mãi chiến thắng. Chúng ta thua nhiều trận đấu nhưng không đánh mất tình yêu của người hâm mộ. Dù vậy, tôi chịu quá nhiều áp lực từ chủ tịch FAT (ông Somyot Poompunmuang thời điểm năm 2017) và BCH Liên đoàn bóng đá Thái Lan.
Tôi rời vị trí HLV trưởng để FAT đưa đội tuyển tiến lên. Tôi xin lỗi vì tôi không thể đưa đội tuyển vào VCK World Cup chỉ trong vòng 1 năm.
Mục tiêu đấy quá cao. Rất khó để đạt đến mục tiêu ấy và tôi ra đi để nhường chỗ cho người khác tốt hơn. Ai cũng muốn đội tuyển vào World Cup, nhưng cũng nên ý thức rằng chúng ta là ai. Khi đội thua, tất cả mọi người đều chỉ trích tôi.
Tôi đã gắn bó với đội tuyển Thái Lan tổng cộng 20 năm, tôi không hề muốn ra đi, nhưng cũng không thể chấp nhận những chỉ trích như thế..."
Lời trách móc của Zico Thái, giờ đây, lại vang lên một cách đầy ám ảnh trong bối cảnh hiện tại.
Tân HLV Anthony Hudson liệu có thể giúp ĐT Thái Lan thăng hoa?
Thái Lan cần nhìn lại mình – không phải để đổ lỗi cho ai, mà để hiểu rằng vấn đề của họ sâu hơn nhiều so với chiếc ghế huấn luyện. Một nền bóng đá muốn vươn tầm châu lục phải có sự đồng thuận giữa Liên đoàn, CLB và HLV; phải có kế hoạch phát triển dài hạn và môi trường ổn định cho đội tuyển.
Nếu tiếp tục “lật mặt” như hiện nay, bóng đá Thái Lan sẽ mãi chỉ xoay vòng trong chính cái bóng của quá khứ – nơi họ từng đuổi việc Kiatisuk trong mơ ước World Cup, rồi lặp lại điều đó với Mano Polking, để rồi rơi vào một cuộc khủng hoảng không hồi kết.
Thay đổi để tốt hơn là điều cần thiết, nhưng thay đổi chỉ để đáp ứng những tham vọng thiếu thực tế sẽ trở thành con dao hai lưỡi. Bóng đá Thái Lan cần bình tĩnh và cẩn trọng hơn trong mỗi quyết định về HLV trưởng. Bởi giấc mơ World Cup không thể được xây bằng những lần “lật mặt” chóng vánh, mà chỉ có thể đến khi họ dám đối diện và giải quyết tận gốc những rắc rối nội tại của mình.
