Loạt kiến nghị
Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) vừa có ý kiến tham gia thẩm định dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về việc tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Đáng chú ý, với mức thu tiền sử dụng đất Hiệp hội tiếp tục đề nghị sửa đổi điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết đề nghị Chính phủ quy định “cứng” và đề nghị giảm tỷ lệ % mức thu tiền sử dụng đất bằng “20% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất ở” (thay vì quy định không thấp hơn 30% - PV) và bằng “30% tiền sử dụng đất đối với diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở” (thay vì quy định không thấp hơn 50% - PV).
HoREA đề xuất nới hạn mức giao đất ở tối đa không quá 2.000m2.
Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị sửa đổi quy định tại điểm b khoản 1 dự thảo Nghị quyết đối với diện tích đất chuyển mục đích sử dụng “vượt hạn mức” giao đất ở tại địa phương.
Theo đó, đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 2.000 m2” và đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 2.000 m2”, thay thế quy định đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương tối đa không quá 500 m2” và đối với “diện tích đất vượt hạn mức giao đất ở tại địa phương quá 500 m2”.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, bởi lẽ trên thực tế tại nhiều địa phương, nhất là tại các tỉnh phía nam có nhiều thửa đất với nguồn gốc là đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở thuộc khu dân cư không được công nhận là đất ở sang làm đất ở với diện tích lớn, có thể lên đến 1-2 héc-ta với nhiều thế hệ kiểu đại gia đình gồm ông bà, cha mẹ, con cháu, họ hàng thuộc các hàng thừa kế cùng sinh sống và có nhu cầu “tách thửa” chuyển thành đất ở.
Do vậy, theo ông Châu, để tránh việc “lợi dụng chính sách” thì dự thảo Nghị quyết quy định ngoài diện tích đất trong hạn mức đất ở tại địa phương thì khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở được tính theo quy định tại Nghị định của Chính phủ quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nhưng tối đa không quá 500 m2”, nhưng mức diện tích 500 m2 là quá thấp, nhất là đối với trường hợp hộ gia đình là đại gia đình nhiều thế hệ, chỉ “nhỉnh” hơn hạn mức đất ở tối đa 400 m2 (theo quy định hạn mức đất ở tối đa 400 m2 của một số tỉnh, riêng TPHCM quy định hạn mức đất ở tối đa 300 m2).
Vì vậy, Hiệp hội đề nghị Chính phủ xem xét quy định tối đa không quá 2.000 m2 cho hợp tình hợp lý và sát với thực tế...
Tiền chuyển đổi sang đất ở quá cao
Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua, Bộ nhận được ý kiến, kiến nghị, đề xuất của các địa phương, thông tin phản ánh của báo chí về việc do giá đất trên Bảng giá đất tại một số địa phương xác định theo Luật Đất đai năm 2024 cao đột biến so với Bảng giá đất cũ (theo Luật Đất đai năm 2013, trong đó giá đất ở tăng cao nhiều lần so với giá đất nông nghiệp).
Nên khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, hộ gia đình, cá nhân phải đóng tiền sử dụng đất cao nhiều lần so với trước đây và có đề xuất về điều chỉnh mức thu tiền sử dụng đất trong trường hợp này để giảm nghĩa vụ tài chính cho người dân.
Vì vậy, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết về tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở là có căn cứ chính trị, pháp lý và căn cứ thực tiễn vướng mắc trong quá trình triển khai quy định tại Luật Đất đai năm 2024, phù hợp với tinh thần của Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết 206/2025/QH15 về cơ chế xử lý khó khăn vướng mắc do quy định của pháp luật.
Đây là vấn đề cấp bách, quan trọng ở địa phương, liên quan trực tiếp đến an sinh xã hội và nhu cầu đất ở của người dân, cần thiết phải sớm có chính sách tháo gỡ vướng mắc trước khi Luật Đất đai năm 2024 được Quốc hội sửa đổi và có hiệu lực thi hành.
