Tờ Euronews ngày 6/9 đưa tin, Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prévot đã tái khẳng định lập trường phản đối mạnh mẽ việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để hỗ trợ Ukraine, bất chấp sức ép từ Liên minh châu Âu (EU) và các đồng minh phương Tây.
Theo ông, lựa chọn này có thể làm suy yếu nghiêm trọng uy tín lâu đời của Bỉ với tư cách trung tâm dịch vụ tài chính quốc tế.
Bỉ chặn kế hoạch của EU
Trong cuộc phỏng vấn với Euronews, ông Prévot lưu ý rằng phần lớn số tài sản Nga hiện bị phong tỏa đang được lưu ký tại hệ thống Euroclear ở Brussels, nơi nắm giữ tới 180 tỷ euro trong tổng số khoảng 200 tỷ euro tài sản Nga bị phương Tây đóng băng sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine năm 2022.
Ông cảnh báo rằng bất kỳ hành động tịch thu nào cũng sẽ trực tiếp đe dọa danh tiếng quốc tế của Brussels.
Ngoại trưởng Bỉ thẳng thắn khẳng định: "Việc tịch thu tài sản chủ quyền của Nga hoàn toàn không phải là lựa chọn đối với Bỉ." Ông giải thích, động thái này không chỉ đi ngược lại các nguyên tắc quốc tế mà còn tạo ra tiền lệ nguy hiểm, khiến các quốc gia khác trên thế giới có thể mất niềm tin khi gửi tài sản tại châu Âu.
Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prévot. Ảnh: RFI
Ông Prévot nói thêm: "Đó sẽ là một tín hiệu vô cùng tiêu cực đối với các nước đang ký gửi tài sản chủ quyền ở Brussels hoặc những trung tâm tài chính khác trong khối. Một khi tài sản bị tịch thu, đồng euro có thể bị ảnh hưởng, kéo theo hệ quả dây chuyền cho toàn bộ hệ thống tài chính châu Âu."
Theo nhận định của The Moscow Times, Bỉ lo ngại nguy cơ xảy ra một "cú sốc hệ thống khủng khiếp" nếu EU đơn phương ra tay với khối tài sản này. Quan điểm đó phản ánh sự thận trọng của Brussels, vốn từ lâu được xem là trung tâm tài chính quan trọng với vị thế phụ thuộc vào lòng tin của cộng đồng đầu tư quốc tế.
Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen gần đây tái khẳng định rằng "kẻ gây hấn phải trả giá" và cho biết EU sẽ tiếp tục bàn thảo phương án sử dụng tài sản Nga để tái thiết Ukraine.
Bà lập luận rằng việc huy động khối tài sản này là "công cụ cần thiết" để buộc Moscow gánh hậu quả, đồng thời giảm bớt gánh nặng tài chính cho các nước thành viên.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Prévot đã bác bỏ thẳng thừng ngay cả những đề xuất mềm mỏng hơn, như chuyển hướng lợi nhuận phát sinh từ tài sản đóng băng vào một quỹ đầu tư riêng. Ông nhấn mạnh rủi ro pháp lý và tài chính của các biện pháp này vẫn "quá lớn để Bỉ có thể chấp nhận".
Giới quan sát nhận định, tuyên bố cứng rắn của Ngoại trưởng Maxime Prévot là một cú sốc từ Brussels, bởi nó không chỉ thách thức lập trường chung của EU mà còn đẩy nỗ lực hỗ trợ Ukraine vào thế bế tắc.
EU chia rẽ sâu sắc về cách xử lý tài sản Nga
Lập trường cứng rắn của Bỉ đã làm nổi bật những rạn nứt trong EU. Theo Reuters, một số quốc gia Đông Âu và Baltic kêu gọi Brussels hành động quyết liệt hơn, coi việc tịch thu tài sản Nga là đòn bẩy tài chính giúp Ukraine có nguồn lực tái thiết. Ngược lại, những nước lớn như Pháp, Đức và Bỉ cho rằng hành động này có thể vi phạm luật pháp quốc tế, làm xói mòn niềm tin toàn cầu vào hệ thống tài chính châu Âu.
Một số quốc gia Đông Âu và Baltic đánh giá việc tịch thu tài sản Nga sẽ là đòn bẩy tài chính giúp Ukraine có nguồn lực tái thiết. Ảnh: Shutterstock
Một số chuyên gia cảnh báo, nếu EU bất chấp lập trường của Bỉ để tiến hành tịch thu, hệ thống tài chính châu Âu có thể phải hứng chịu một cú sốc tài chính nghiêm trọng, làm lung lay niềm tin vào đồng euro và vị thế trung tâm tài chính của Brussels.
Sự chia rẽ nội khối khiến tiến trình ra quyết định của EU trở nên khó khăn hơn. Để bất kỳ biện pháp nào được thông qua, Brussels cần sự đồng thuận của tất cả 27 quốc gia thành viên. Với lập trường không khoan nhượng của Bỉ, con đường pháp lý nhằm chuyển giao tài sản Nga cho Ukraine gần như bế tắc.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhiều lần kêu gọi EU mạnh tay hơn. Ông nhấn mạnh rằng những thiệt hại do chiến sự gây ra cần được Nga bồi thường bằng chính tài sản đã bị đóng băng.
Tuy nhiên, ngay cả một số thành viên EU vốn ủng hộ Ukraine như Lithuania cũng tỏ ra hoài nghi, lo ngại rằng tiền lệ này sẽ tác động tiêu cực tới hệ thống tài chính lâu dài của khối.
Từ Brussels, Ngoại trưởng Prévot kết luận: "Bỉ sẽ không mạo hiểm đi ngược lại các quy tắc quốc tế và chắc chắn sẽ không hành động đơn phương." Phát biểu này khẳng định rõ ràng rằng Brussels chọn bảo vệ lợi ích tài chính chiến lược thay vì tham gia vào các bước đi có thể gây hậu quả khó lường cho toàn châu Âu.
