Nguy cơ cao trong mùa lạnh, giao mùa
Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm TP.HCM, virus RSV lưu hành quanh năm ở Việt Nam nhưng tăng mạnh vào mùa lạnh, mùa mưa hoặc giai đoạn giao mùa. Virus lây chủ yếu qua đường hô hấp, dễ phát tán khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần.
“Virus RSV có tốc độ lây lan cao gấp 4 lần cúm mùa và có thể gặp ở mọi lứa tuổi, thậm chí ở trẻ sơ sinh chỉ vài ngày tuổi”, bác sĩ Khanh nói.
Trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nặng khi nhiễm RSV do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đường thở nhỏ và dễ tắc nghẽn. Có nhiều trẻ bị viêm tiểu phế quản do virus RSV phải nhập viện trong tình trạng khó thở, khò khè, thậm chí phải thở máy.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, trẻ nhiễm RSV có thể bội nhiễm thêm vi khuẩn khác, khiến tình trạng bệnh nặng lên nhanh chóng, gây xơ phổi, suy hô hấp hoặc để lại di chứng hen phế quản mạn tính về sau.
Hiện nay, bệnh do virus RSV gây ra chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, các bác sĩ chủ yếu điều trị hỗ trợ và giảm nhẹ triệu chứng. Với những ca nặng, trẻ cần được thở oxy hoặc điều trị tích cực, khiến chi phí điều trị tăng cao và tạo gánh nặng lớn về tâm lý, kinh tế cho gia đình.
Trẻ chủ động phòng ngừa RSV ngay sau sinh.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ghi nhận, hơn 70% trẻ em nhiễm RSV trong năm đầu đời và virus này có thể gây tái nhiễm nhiều lần trong cùng một năm. Cứ 28 trẻ dưới 6 tháng tuổi tử vong thì có 1 trẻ mất vì nhiễm RSV. Trong mùa dễ lây nhiễm virus RSV, 80% trẻ dưới 1 tuổi bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới là do virus này. Đáng lo ngại, 70–90% trẻ nhập viện vì nhiễm virus RSV là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh trước đó và không thuộc nhóm nguy cơ cao.
Chủ động phòng ngừa virus RSV
Trước thực tế bệnh lan nhanh và khó kiểm soát, các chuyên gia cho rằng việc chủ động cung cấp miễn dịch thụ động cho trẻ là bước tiến quan trọng.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh nhấn mạnh: “Việc tiêm kháng thể đơn dòng giúp bảo vệ trẻ ngay từ khi sinh ra - giai đoạn dễ nhiễm virus RSV nhất đặc biệt hiệu quả. Tiêm phòng cũng là biện pháp đột phá giúp giảm tỷ lệ nhập viện, tử vong và gặp di chứng do virus RSV gây ra. Điều này cũng giúp tiết kiệm chi phí điều trị cho gia đình và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế”.
PGS.TS.BS Vũ Huy Trụ, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho hay, virus RSV hiện là tác nhân hàng đầu gây viêm phổi và viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ, khiến hàng triệu trẻ phải nhập viện và hàng chục nghìn trẻ tử vong mỗi năm trên toàn cầu.
Các bác sĩ khuyến cáo, trong mùa lạnh và giao mùa, cha mẹ cần chú ý bảo vệ đường hô hấp cho trẻ bằng cách giữ ấm, tránh cho trẻ tiếp xúc với người ho – cảm, rửa tay thường xuyên, vệ sinh đồ chơi và môi trường sống. Khi trẻ có dấu hiệu ho, khò khè, bú kém, thở nhanh, gia đình cần đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Virus RSV tuy không mới, nhưng mức độ lây lan và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng đòi hỏi sự cảnh giác cao từ cộng đồng. Việc chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm là “chìa khóa vàng” giúp bảo vệ trẻ nhỏ trong mùa dịch virus đường hô hấp đang đến gần.
