30/07/2025 12:31

Nóng cuộc đua giành 'miếng bánh' xe điện

Thị trường xe điện Việt Nam đang bước vào giai đoạn cạnh tranh sôi động chưa từng có, khi hàng loạt doanh nghiệp trong và ngoài nước nhập cuộc, tạo nên một cuộc đua từ sản phẩm, hạ tầng sạc, công nghệ pin đến giá bán, dịch vụ hậu mãi...

Trong bối cảnh đó, chủ trương hạn chế dần xe xăng tại Hà Nội và

Trạm sạc xe điện tại một trung tâm thương mại ở TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Nhiều "ông lớn" nước ngoài cũng tham gia cuộc đua

Chuyên gia thị trường Phạm Chinh cho rằng khi chuyển đổi sang xe điện, cần đảm bảo quyền lựa chọn của người dân. Thị trường xe xăng rất đa dạng mẫu mã và giá cả, nhưng xe điện vẫn ít lựa chọn, giá lại cao. "Nếu nhu cầu tăng quá nhanh mà cung chưa kịp đáp ứng, giá xe có thể tăng, gây bất lợi cho người tiêu dùng", ông Chinh bày tỏ lo ngại.

Tuy nhiên, không chỉ các doanh nghiệp sản xuất trong nước mà các hãng xe nước ngoài cũng đã bắt đầu triển khai các kế hoạch đầy tham vọng để không bỏ lỡ "miếng bánh" xe điện đầy tiềm năng này. BYD, một trong những hãng xe ô tô điện lớn nhất thế giới, đang cân nhắc xây dựng nhà máy tại Việt Nam. Hyundai cũng đẩy mạnh nội địa hóa để gia tăng lợi thế cạnh tranh.

Các thương hiệu hạng sang như Mercedes-Benz, BMW, Audi, Porsche... lần lượt đưa các mẫu xe điện cao cấp vào Việt Nam, hướng đến nhóm khách hàng có thu nhập cao. Tasco - một trong những nhà phân phối xe lớn tại Việt Nam, cũng đang lên kế hoạch xây trạm sạc điện và nhập khẩu hàng loạt dòng xe điện từ Trung Quốc, trong đó có Geely.

Theo một nguồn tin từ đơn vị logistics quốc tế, thương hiệu Zeekr (thuộc Tập đoàn Geely) đang nghiên cứu thị trường Việt Nam để ra mắt vào năm 2026, với chiến lược cạnh tranh bằng giá và công nghệ pin sạc nhanh. Các chuyên gia cho rằng thị trường xe điện Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển mình quyết định, từ thử nghiệm sang phổ cập.

Và trong bối cảnh đó, sự chuẩn bị bài bản không chỉ về sản phẩm mà còn về hạ tầng, dịch vụ hậu mãi, hệ sinh thái sẽ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp đứng vững. Ông Nguyễn Ngọc Đạt, chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ, đánh giá thị trường xe điện tại Việt Nam đang là "sàn diễn" đầy thú vị khi nhiều doanh nghiệp nội, ngoại cùng khai thác.

Xu hướng chuyển đổi xanh không thể cưỡng lại, người dân bắt đầu tiêu thụ xe điện. Trong đó, với hệ thống trạm sạc rải khắp các hang cùng ngỏ hẻm trên cả nước, VinFast đang dẫn dắt cuộc chơi, buộc các đối thủ như BYD, Geely, Wuling... tăng tốc đầu tư hoặc liên kết phát triển trạm sạc để đáp ứng nhu cầu.

"Xe điện và trạm sạc chia thành hai thái cực, giống như thị trường điện thoại. iPhone dùng hệ điều hành IOS, các sản phẩm khác dùng Android. Xe VinFast dùng trạm sạc của hãng, xe điện nhập khẩu dùng trạm sạc riêng. Về lâu dài, tôi cho rằng sẽ thống nhất dùng chung trạm sạc thúc đẩy xe điện", ông Đạt nhìn nhận.

Cạnh tranh gay gắt phân khúc xe máy điện

Ở phân khúc xe máy điện, vốn là "sân nhà" của VinFast, cuộc cạnh tranh còn gay gắt hơn. Yadea mới khánh thành nhà máy tại Bắc Giang, Selex Motors đẩy mạnh mô hình đổi pin nhanh, trong khi Pega, DK Bike, Dat Bike liên tục ra mắt sản phẩm mới với mức giá từ 15 - 50 triệu đồng. Những hãng này "đánh thẳng" vào nhóm khách hàng trẻ, tài xế công nghệ, shipper - địa hạt mà VinFast từng nắm ưu thế.

Người dùng quan tâm nhiều đến xe điện

Theo ông Trần Minh Khánh - chuyên gia phân tích thị trường tại AVM Vietnam, nhiều người không còn hỏi: "Xe điện có tốt không?", mà đã bắt đầu đặt câu hỏi: "Sạc ở đâu?", "Pin thay bao nhiêu?", "Có hỗ trợ trả góp không?"... "Giờ là lúc khách hàng đòi hỏi hệ sinh thái toàn diện, từ trạm sạc đến chính sách hậu mãi, đơn vị nào không đáp ứng sẽ bị khách hàng quay lưng", ông Khánh nhận định.

Tài xế công nghệ Thanh Long (35 tuổi) cho biết sau khi nghe thông tin TP.HCM bắt buộc xe công nghệ phải dùng xe điện vào năm sau nên anh phải chuẩn bị trước, tiết kiệm để mua xe máy điện. "Có nhiều lựa chọn lắm, chỉ cần xe chạy ổn, dễ sạc, hỗ trợ tài chính tốt là tôi chọn", anh Long nói. Trong khi đó, anh Nguyễn Thanh Bình, làm việc văn phòng tại TP.HCM, khẳng định: "Nếu có mạng lưới như cây xăng, tôi sẽ đổi ngay".

Nhiều quán cà phê, quán ăn đã mở thêm dịch vụ sạc xe máy điện nhằm hoàn thiện tiện ích để thu hút khách và đáp ứng nhu cầu sử dụng phương tiện điện đang bắt đầu tăng. Giá sạc xe máy điện dao động 10.000 - 20.000 đồng/lần, có quán miễn phí sạc nhằm thu lại từ các dịch vụ khác khi lượng khách hàng tăng lên.

Bên cạnh đó, thị trường phụ kiện cho xe máy điện cũng đang hình thành với các mặt hàng như cáp sạc di động, hộp pin dự phòng, giá treo sạc... được các nhà phân phối xe và sàn thương mại điện tử mở bán. Một số start-up công nghệ còn phát triển ứng dụng giúp người dùng tìm trạm sạc gần nhất, quản lý mức pin, dự báo thời gian sạc...

Chính sách phải đi trước một bước

Nóng cuộc đua giành 'miếng bánh' xe điện - Ảnh 3.

Ghi nhận thực tế cho thấy cuộc đua hệ sinh thái dành cho xe điện ngày càng khốc liệt. VinFast đang dẫn đầu với hàng trăm ngàn điểm sạc.

Các start-up như EBOOST, DatCharge, Charge Plus, EVG... đang tăng tốc mở rộng. EVN, PVOIL, PV Power, Petrolimex... thí nghiệm trạm sạc tại cây xăng, chung cư, khu đô thị. Nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Huế... yêu cầu mỗi khu đô thị mới phải có ít nhất hai trạm sạc công cộng.

Theo các chuyên gia, trạm sạc là xương sống của hạ tầng giao thông xanh, không có trạm sạc sẽ không thể phổ cập xe điện. PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng hạ tầng sạc điện là một phần của chiến lược an ninh năng lượng.

"Do đó cần quy hoạch trạm sạc thành một thành phần của đô thị, hỗ trợ thuế, đất, tín dụng xanh, thu hút PPP và đặc biệt là có chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dùng", ông Long gợi ý.

ThS Trần Anh Tùng, giảng viên Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM, cũng cho rằng cần có chính sách hỗ trợ tín dụng, trợ giá hoặc khuyến khích tài chính phù hợp để giảm gánh nặng cho người dân ở các thành phố lớn, nơi xe máy vẫn chiếm tỉ lệ rất cao trong tổng số phương tiện cá nhân. Cùng với đó là cải tiến công nghệ pin để rút ngắn thời gian sạc, hạn chế ảnh hưởng đến số đơn hàng và doanh thu của tài xế.

Trong khi đó, ông Lê Duy Thành, giám đốc điều hành một công ty sản xuất thiết bị sạc, đề xuất Nhà nước có thể mở quỹ hỗ trợ khởi nghiệp công nghệ xanh, trong đó có xe điện, có chính sách ưu đãi thuê đất nếu doanh nghiệp xây trạm sạc công cộng.

"Đó là cách thiết thực để giúp doanh nghiệp nội hình thành hệ sinh thái bền vững", ông Thành nói.

Từ xe xăng sang xe điện: Thượng Hải cần tới 18 năm

TTCT - Trong kế hoạch chuyển đổi sang xe điện ở các đô thị lớn, nhìn ra thế giới, không ít bài học của các quốc gia đi trước có thể sẽ hữu ích cho Việt Nam.