Liên doanh GAC Fiat Chrysler Automobiles (GAC FCA) giữa Tập đoàn Ô tô Quảng Châu (GAC) và tập đoàn Stellantis được thành lập vào năm 2010, với mục tiêu lớn lao xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô hàng đầu tại Trung Quốc. Màn hợp tác được kỳ vọng sẽ đem lại một bước đột phá lớn cho ngành ô tô đại lục, với một nhà máy đặt tại Changsha, tỉnh Hồ Nam, có công suất sản xuất lên tới 140.000 xe mỗi năm.
Với tiềm năng to lớn và sự hỗ trợ tài chính mạnh mẽ từ cả GAC và FCA (Fiat Chrysler Automobiles), liên doanh này đã có một khởi đầu đầy hứa hẹn và đạt được một số thành công trong những năm đầu hoạt động. Các mẫu xe Fiat Viaggio và Jeep Cherokee được đón nhận nồng nhiệt tại Trung Quốc, đánh dấu bước tiến lớn trong chiến lược toàn cầu của FCA.
Tuy nhiên, những năm sau đó, GAC FCA bắt đầu đối mặt với một loạt vấn đề khiến doanh số bán hàng giảm mạnh. Từ năm 2017 trở đi, doanh số bán xe của liên doanh này liên tục suy giảm và đến năm 2021 chỉ còn lại khoảng 20.396 xe, giảm hơn 50% so với các năm trước đó. Một phần nguyên nhân đến từ sự cạnh tranh gay gắt từ các hãng xe nội địa Trung Quốc như BYD, NIO và Geely, những hãng xe đã phát triển mạnh mẽ và chiếm được thị phần lớn trong lòng người tiêu dùng Trung Quốc.
Thị trường ô tô tại Trung Quốc, với sức tiêu thụ lớn, đã trở thành một mảnh đất màu mỡ nhưng cũng đầy cạnh tranh, khiến các thương hiệu nước ngoài như FCA gặp khó khăn khi phải đối đầu với các đối thủ nội địa có lợi thế về chi phí và hiểu biết về nhu cầu người tiêu dùng. Hơn nữa, xu hướng tiêu dùng của người dân Trung Quốc cũng thay đổi mạnh mẽ trong những năm gần đây, khi nhu cầu về các dòng xe điện và SUV cỡ nhỏ ngày càng tăng.
Trong khi đó, các mẫu xe truyền thống của GAC FCA dần trở nên lỗi thời, không đáp ứng được xu hướng mới và nhu cầu đang thay đổi. Chiến lược tiếp thị và phân phối của GAC FCA cũng gặp phải những yếu kém đáng kể khi các kênh phân phối chưa được tối ưu. Mặc dù có sự hỗ trợ từ hai tập đoàn lớn là GAC và FCA, sự thiếu linh hoạt này đã khiến GAC FCA không thể duy trì được đà tăng trưởng bền vững.
Tháng 7/2025, GAC FCA chính thức tuyên bố phá sản với khoản nợ lên tới hơn 4 tỷ NDT (khoảng hơn 14.000 tỷ đồng) và thậm chí, việc thanh lý tài sản nhà máy cũng gặp khó khăn. Đây là một sự kiện đáng tiếc không chỉ đối với GAC FCA mà còn đối với ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc, một trong những thị trường ô tô lớn nhất thế giới, đang phát triển mạnh mẽ và trở thành một chiến trường đầy thử thách. Động thái không chỉ phản ánh thất bại trong việc xây dựng chiến lược phù hợp với thị trường mà còn là minh chứng cho thấy trong ngành công nghiệp ô tô, việc duy trì sự đổi mới và thích ứng nhanh chóng với nhu cầu thay đổi của người tiêu dùng là vô cùng quan trọng.
Thành công của các hãng xe nội địa Trung Quốc như BYD, NIO và Geely đã chứng minh rằng các thương hiệu nước ngoài muốn tồn tại tại thị trường này cần phải có sự hiểu biết sâu sắc về đặc điểm văn hóa tiêu dùng và đáp ứng đúng nhu cầu thực tế của người dân Trung Quốc. Các liên doanh giữa các tập đoàn quốc tế với công ty Trung Quốc như GAC FCA sẽ chỉ thành công nếu có chiến lược phát triển linh hoạt, khả năng sáng tạo và sự đổi mới không ngừng.
“Đây sẽ không phải là liên doanh cuối cùng phá sản”, ông Chu Lập Quân, giám đốc hãng nghiên cứu ngành ô tô Yiche Research, nhận định. “Cốt lõi của cuộc khủng hoảng nằm ở việc các liên doanh truyền thống không theo kịp cuộc chuyển đổi mang tính cấu trúc của thị trường Trung Quốc – hướng tới xe điện, công nghệ thông minh và nội địa hóa”.
Liên doanh GAC Fiat Chrysler Automobiles vốn là đơn vị sản xuất xe Jeep tại Trung Quốc. Dòng xe này từng có thời gian vàng son tại thị trường màu mỡ, đặc biệt khi liên doanh GAC Fiat Chrysler bắt đầu sản xuất SUV nội địa từ năm 2015. Doanh số nhanh chóng đạt đỉnh vào năm 2017 với 220.000 xe bán ra.
Nhưng sau đó, vận đen liên tục bủa vây. Phản ánh tiêu cực từ người tiêu dùng về chất lượng ngày càng tăng, trong khi công ty không kịp thích nghi với sự đổi mới chóng mặt của ngành xe điện.
“Giờ không ai trong bạn bè tôi nghĩ đến việc mua một chiếc Jeep liên doanh nữa – giấc mơ Mỹ đã phai nhạt từ lâu”, một người tiêu dùng tên Alice Yu chia sẻ. Bản thân cô đã chuyển sang đi Mercedes-Benz, nhưng giờ lại quan tâm đến những mẫu minivan điện do các hãng xe Trung Quốc như Li Auto hay Nio sản xuất.
Ở tuổi ngoài 40, Yu nhớ lại món quà khó quên mà bạn trai cũ tặng vào đầu những năm 2010: một chiếc Jeep Grand Cherokee nhập khẩu, trị giá hơn 400.000 nhân dân tệ (tương đương 55.700 USD). Khi đó, cô là một nữ quản lý truyền thông đang lên ở Thâm Quyến còn chiếc SUV ấy là biểu tượng của “giấc mơ Mỹ” – thứ mà thế hệ cô từng khao khát.
Theo: SCMP, Reuters