Chủ tịch Trung Quốc vắng mặt tại BRICS 2025
Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo từ nhóm BRICS gồm các nền kinh tế mới nổi lớn sẽ khai mạc tại Brazil vào Chủ Nhật (6/7) nhưng không có sự tham dự của nhà lãnh đạo cấp cao Trung Quốc.
Lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ cầm quyền, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình - người đã đưa BRICS trở thành trọng tâm trong nỗ lực định hình lại cán cân quyền lực toàn cầu - sẽ không tham dự cuộc họp thường niên của các nhà lãnh đạo BRICS năm nay.
Các nhà quan sát cho biết, hoạt động ngoại giao gần đây, kỳ vọng thấp về những đột phá lớn tại hội nghị thượng đỉnh năm nay và sự tập trung cao độ vào các vấn đề trong nước có thể là những yếu tố khiến Chủ tịch Tập Cận Bình quyết định cử Thủ tướng Lý Cường thay mặt.
Trung Quốc đang phải đối mặt với những thách thức kinh tế lớn do căng thẳng thương mại với Mỹ - và các nhà lãnh đạo nước này đang bận rộn vạch ra lộ trình cho 5 năm tới trước cuộc họp chính trị quan trọng dự kiến diễn ra trong năm nay.
Ngoài ra, theo các quan chức hiểu rõ vấn đề này, trước đó Bắc Kinh đã chia sẻ với chính phủ Brazil rằng Chủ tịch Tập Cận Bình có xung đột về lịch trình. Thay vào đó, Thủ tướng Lý Cường dự kiến sẽ dẫn đầu phái đoàn Trung Quốc, như ông đã làm tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Ấn Độ vào năm 2023.
Những quan chức Trung Quốc tham gia vào công tác chuẩn bị cho biết, họ đã trích dẫn lý do Chủ tịch Tập Cận Bình vắng mặt là vì ông đã gặp Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva hai lần trong vòng chưa đầy một năm - lần đầu tiên là tại hội nghị thượng đỉnh G20 và chuyến thăm cấp nhà nước tới Brasília vào tháng 11 năm ngoái, và một lần nữa vào tháng 5 trong diễn đàn Trung Quốc-Celac tại Bắc Kinh.
Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Putin đều vắng mặt tại thượng đỉnh BRICS 2025. Ảnh: CFR
Ảnh hưởng của Trung Quốc
Việc ông Tập Cận Bình vắng mặt tại hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày ở Rio de Janeiro diễn ra vào thời điểm quan trọng đối với BRICS: Một số thành viên đang phải đối mặt với thời hạn chót là ngày 9/7 để đàm phán về mức thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt.
Sự vắng mặt của ông Tập Cận Bình được cho là nhà lãnh đạo Trung Quốc đang bỏ lỡ một cơ hội quan trọng để thể hiện Trung Quốc là một nhà lãnh đạo thay thế ổn định cho Mỹ. Đó là hình ảnh mà Bắc Kinh từ lâu đã muốn thể hiện với Nam Bán cầu, và gần đây được nâng cao bởi sự thay đổi của Tổng thống Trump sang chính sách "Nước Mỹ trên hết"....
Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, quyết định không tham dự của nhà lãnh đạo Trung Quốc - thay vào đó cử Thủ tướng Lý Cường - không có nghĩa là Bắc Kinh đã hạ thấp tầm quan trọng mà nước này đặt vào BRICS, hay rằng điều này kém quan trọng hơn đối với nỗ lực của Bắc Kinh nhằm xây dựng các nhóm để đối trọng với quyền lực của phương Tây.
Chong Ja Ian, Phó giáo sư tại Đại học Quốc gia Singapore, cho biết: “(BRICS) là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đảm bảo rằng nước này không bị các đồng minh của Mỹ kìm kẹp”.
Theo Brian Wong, Phó giáo sư tại Đại học Hồng Kông (Trung Quốc), tại Rio, Thủ tướng Lý Cường có thể sẽ được giao nhiệm vụ thúc đẩy các ưu tiên như củng cố mối quan hệ năng lượng giữa Bắc Kinh và các thành viên xuất khẩu dầu lớn của BRICS, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng rộng rãi hơn đồng tiền kỹ thuật số và tiền tệ ngoài khơi của Trung Quốc cho hoạt động thương mại trong nhóm.
Thủ tướng Lý Cường sẽ thay mặt Chủ tịch Tập Cận Bình tại BRICS 2025. Ảnh: Xinhua
BRICS 2025
Chủ tịch Tập Cận Bình không phải là nguyên thủ quốc gia duy nhất dự kiến sẽ vắng mặt tại Rio.
Tuy nhiên, sự việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vắng mặt đối với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva có thể được xoa dịu bởi thực tế là nhà lãnh đạo Trung Quốc đã đến thăm Brazil vào tháng 11 năm ngoái để tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 và thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước, khi ông và Lula ký kết một loạt các thỏa thuận hợp tác. Nhà lãnh đạo Brazil cũng đã đến thăm Trung Quốc vào tháng 5 năm nay, sau khi tham dự lễ duyệt binh ở Moscow cùng với ông Tập Cận Bình.
Thực tế, ngoài việc Chủ tịch Tập Cận Bình không tham dự, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng sẽ chỉ tham dự hội nghị năm nay qua liên kết video. Ông cũng sử dụng hình thức đối thoại này khi tham gia thượng đỉnh BRICS năm 2023 ở Nam Phi.
Sự vắng mặt của hai nhân vật có tầm ảnh hưởng toàn cầu khiến Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi được chú ý nhiều hơn, ông sẽ đến thăm Brazil để tham dự hội nghị thượng đỉnh và thăm cấp nhà nước. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa cũng dự kiến sẽ tham dự.
Một số thành viên mới của BRICS vẫn chưa công bố kế hoạch riêng, mặc dù Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto dự kiến sẽ có mặt tại Rio sau khi nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á chính thức gia nhập BRICS vào đầu năm nay.
Các quốc gia đối tác BRICS, bao gồm một số quốc gia mong muốn gia nhập nhóm, cũng sẽ cử phái đoàn. Vẫn chưa chắc chắn liệu Ả Rập Xê Út có chấp nhận lời mời trở thành thành viên chính thức hay không.
(Theo CNN, SCMP)