Thảm họa động đất xảy ra tại Nhật Bản, tháng 1/2024. (Ảnh: AP)
Theo Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA), tính đến sáng 26/6, đã có ít nhất 474 trận động đất có cường độ từ mức 1 trở lên trên thang đo động đất 7 cấp của Nhật Bản xảy ra tại khu vực xung quanh chuỗi đảo Tokara, phía nam đảo Kyushu. Chuỗi rung chấn bắt đầu từ ngày 21/6 và vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
Dù chưa ghi nhận thiệt hại đáng kể, nhưng giới chuyên gia cảnh báo khu vực này đang bước vào một đợt gia tăng hoạt động địa chấn kéo dài, với nguy cơ xuất hiện các trận động đất mạnh hơn.
"Hoạt động địa chấn đang tăng lên rõ rệt. Khu vực này từng có nhiều giai đoạn động đất kéo dài trong quá khứ, do đó người dân cần hết sức cảnh giác với các rung chấn mạnh", thông cáo từ JMA nêu rõ.
Giáo sư Hisayoshi Yokose - chuyên gia núi lửa biển tại Đại học Kumamoto - nhận định, động đất mạnh tới cấp độ 6 hoàn toàn có thể xảy ra trong những ngày tới tại Tokara. Ông nhấn mạnh: "Người dân cần đề cao cảnh giác và có phương án ứng phó sẵn sàng".
Hai trận động đất mạnh nhất được ghi nhận kể từ ngày 21/6 có độ lớn 5,1, xảy ra lần lượt vào ngày 22 và 24/6, với cường độ cấp 4 trên thang đo địa chấn Nhật Bản. Đây là mức có thể gây hoảng hốt cho nhiều người, làm rung chuyển vật thể treo và khiến bát đĩa va chạm mạnh.
Theo thống kê của JMA, riêng ngày 24/6 đã ghi nhận tới 175 trận rung chấn, gấp 6 lần so với ngày đầu tiên (28 trận ngày 21/6). Trong tổng số 474 trận động đất được ghi nhận: 6 trận có cường độ cấp 4, 21 trận cấp 3, 114 trận cấp 2, và 291 trận cấp 1.
Tâm chấn chủ yếu tập trung quanh đảo Kodakarajima thuộc làng Toshima, nơi nằm giữa đại dương và có dân cư sinh sống. Một số rung chấn nhẹ cũng được ghi nhận tại đảo Amami Oshima lân cận. Hiện tại chưa có dấu hiệu của sóng thần.
Chuỗi đảo Tokara gồm 12 đảo, trong đó có 7 đảo có cư dân sinh sống với tổng cộng khoảng 700 người. Đây là khu vực hẻo lánh, chủ yếu di chuyển bằng phà, vốn chỉ hoạt động hai lần mỗi tuần khi thời tiết thuận lợi.
Tokara từ lâu đã được biết đến là điểm nóng địa chấn của Nhật Bản. Chỉ tính riêng tháng 9/2023, khu vực này từng ghi nhận 346 trận động đất trong vòng 15 ngày. Trước đó, tháng 12/2021, cũng đã có tới 308 trận trong vòng chưa đầy một tháng.
Truyền hình Nhật Bản đưa tin về hơn 470 trận động đất xảy ra chỉ trong vòng 5 ngày qua tại chuỗi đảo Tokara ở phía nam nước này. (Ảnh: NHK)
Việc địa chấn diễn ra dồn dập trong thời gian ngắn làm dấy lên lo ngại rằng một trận động đất lớn hơn có thể đang hình thành.
Nhật Bản là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ hoạt động địa chấn. Nằm trên giao điểm của bốn mảng kiến tạo lớn, quốc gia này hứng chịu khoảng 1.500 trận động đất mỗi năm, chiếm khoảng 18% số vụ động đất toàn cầu.
Mặc dù phần lớn các rung chấn có cường độ thấp, nhưng những trận động đất mạnh, nếu xảy ra gần bề mặt hoặc gần khu dân cư, vẫn có thể gây ra hậu quả thảm khốc. Trận động đất tại bán đảo Noto vào ngày 1/1/2024 đã khiến hơn 400 người thiệt mạng, phá hủy nhà cửa, gây cháy lớn và làm tê liệt hạ tầng đúng vào thời điểm người dân đang mừng năm mới.
Trước tình hình hiện tại, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản khuyến nghị người dân tại các đảo Tokara và khu vực lân cận cần: Theo dõi chặt chẽ các bản tin địa chấn; Chuẩn bị sẵn đồ dùng khẩn cấp như nước, thực phẩm, đèn pin, radio…; Lên kế hoạch sơ tán và nắm rõ các tuyến đường an toàn.
Các chuyên gia dự báo hoạt động địa chấn có thể tiếp diễn trong nhiều ngày tới, với khả năng xảy ra rung chấn mạnh hơn. Người dân được khuyến cáo không nên chủ quan, kể cả khi các trận động đất ban đầu có vẻ nhẹ.
Cảnh báo từ chuỗi đảo nhỏ giữa đại dương đang nhắc nhở cả thế giới rằng thiên tai không chừa nơi nào, và sự chuẩn bị kỹ lưỡng chính là cách phòng ngừa hiệu quả nhất trước thảm họa.