Ngày 19/5, tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg – sự kiện kinh tế thường niên lớn nhất của Điện Kremlin, Bộ trưởng Kinh tế Maxim Reshetnikov cho biết kinh tế Nga đang bên bờ vực suy thoái.
“Các con số cho thấy nền kinh tế đang hạ nhiệt. Mặc dù các dữ liệu hiện tại chỉ phản ánh quá khứ, nhưng nếu nhìn vào tâm lý kinh doanh hiện nay, chúng ta thực chất đã bên bờ vực suy thoái”.
Đây là lần đầu tiên nước này thừa nhận nền kinh tế thời chiến đang bắt đầu chững lại sau 3 năm kể từ xung đột Ukraine.
Tuyên bố trên phản ánh sự thay đổi trong quỹ đạo tăng trưởng từng được duy trì bởi bội chi quốc phòng chưa từng có. Trong năm 2023, chi tiêu quân sự của Nga đã tăng 25% lên 13.100 tỷ ruble (167 tỷ USD), kéo GDP tăng trên 4% trong 2 năm liên tiếp sau khi sụt giảm vào năm 2022.
Mô hình tăng trưởng dựa vào chi tiêu quân sự đã giúp Nga đạt mức tăng lương trung bình cao, thị trường lao động thắt chặt, nhưng cũng khiến kinh tế tăng trưởng “quá nóng”.
Hiện tại, nhu cầu trong nước đã chạm ngưỡng, trong khi chính sách tiền tệ thắt chặt do Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) duy trì để kiềm chế lạm phát gần 10% đang bóp nghẹt đầu tư.
Ông Reshetnikov cho biết bộ có thể điều chỉnh dự báo tăng trưởng 2,5% cho năm nay vào tháng 8, tùy theo các quyết định lãi suất tiếp theo. Trong khi đó, CBR dự báo thận trọng hơn, chỉ tăng từ 1–2%.
Phát biểu tại hội thảo, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga Elvira Nabiullina cho rằng kinh tế Nga đang “thoát ra khỏi giai đoạn quá nóng” và không có lý do gì để từ bỏ mục tiêu lạm phát 4%.
Tuy vậy, nhiều doanh nghiệp và lãnh đạo công nghiệp Nga, kể cả những đơn vị hưởng lợi từ đơn hàng quốc phòng, đang kêu gọi nới lỏng chính sách tiền tệ vì chi phí vay vốn đã trở nên quá cao.
CBR gần đây đã giảm lãi suất điều hành 1 điểm phần trăm, đưa về mức 20%, sau khi ghi nhận lạm phát hàng năm giảm nhẹ còn 9,8% trong tháng 6. Tuy nhiên, Thống đốc Nabiullina khẳng định ngân hàng sẽ kiên định với mục tiêu 4%, bất chấp áp lực chính trị.
Viễn cảnh kinh tế Nga trong nửa cuối năm 2025 đang trở nên u ám hơn khi các động lực tăng trưởng từ chi tiêu quốc phòng bắt đầu suy yếu. Trong khi đó, rủi ro vỡ nợ hộ gia đình tăng lên do lạm phát cao và chi phí tín dụng đắt đỏ.
Nếu không có những điều chỉnh chính sách kịp thời, đặc biệt là về lãi suất và đầu tư sản xuất dân dụng, Nga có thể chính thức rơi vào suy thoái ngay trong quý 3 hoặc quý 4 năm nay, theo nhận định của nhiều chuyên gia trong và ngoài nước.
Tham khảo: FT