Hiến kế giải pháp tăng trưởng hai con số

GS Nguyễn Thị Cành (Trường ĐH Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM):

Phải tập trung cho các ngành mũi nhọn

Nếu muốn đạt được GDP 10% trở lên thì cần phải phát triển theo chiều sâu, ưu tiên những cực tăng trưởng có tính bền vững và phát triển lâu dài.

Việc cần làm đầu tiên để đạt mục tiêu này là đầu tư đổi mới cho công nghệ, tập trung chuyển đổi số và ưu tiên phát triển kinh tế số. Đó là những yêu cầu cơ bản, ngành mũi nhọn trong kỷ nguyên mới này cần.

Thứ hai là đầu tư con người, chuẩn bị một lớp nhân lực chất lượng cao và có tri thức.

Cùng đó, phải thay đổi thể chế, cơ chế thông thoáng bởi muốn doanh nghiệp, người dân cùng chung tay hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số thì môi trường kinh doanh phải thông thoáng.

Làm sao để trước các vấn đề xã hội, chính quyền từng địa phương phải có bản lĩnh, trao quyền hạn để họ ra quyết định ngay, tránh trường hợp chờ đợi, gây ảnh hưởng, lãng phí nguồn lực xã hội.

Phải trao quyền tự chủ cho các địa phương, từ việc tự chủ trong sử dụng đất đai, phát triển cơ sở hạ tầng, thu hút đầu tư, giải ngân vốn đầu tư công... Việc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công nhanh và mạnh cũng sẽ giúp hiện thực hóa được mục tiêu này.

Hướng dòng vốn tín dụng vào sản xuất, kinh doanh

Khai thác có hiệu quả công nghệ vào sản xuất để tăng hiệu quả sản xuất. Trong ảnh: các cán bộ, kỹ sư điều hành hoạt động của Nhà máy xử lý khí Dinh Cố - Ảnh: M.CHUNG

Đó là một trong những nội dung đề cập trong nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.

Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng 10% trở lên, cùng với 14 chỉ tiêu khác, Quốc hội đề nghị Chính phủ và các cơ quan liên quan tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, nợ công, bội chi ngân sách nhà nước trong giới hạn quy định.

Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, linh hoạt giữa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác, trong đó chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.

Điều hành lãi suất, tỉ giá phù hợp với diễn biến tình hình kinh tế vĩ mô và mục tiêu đề ra, đáp ứng nhu cầu vốn với chi phí hợp lý cho nền kinh tế. Hướng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Kiểm soát tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, quản lý hiệu quả thị trường vàng, thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán.

Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ tập trung hoàn thiện đồng bộ thể chế, pháp luật, đổi mới mạnh mẽ tư duy, thúc đẩy đột phá chiến lược, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật; đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Cùng với đó chủ động nghiên cứu tình hình để kịp thời tham mưu xây dựng chính sách, đặc biệt là cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho các mô hình kinh tế mới, kinh doanh dựa trên công nghệ và nền tảng số, tạo dựng hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, phi truyền thống (trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, khai thác nguồn lực dữ liệu...).

Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển đặc khu kinh tế tại Vân Đồn, Vân Phong, Phú Quốc, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Hoàn thiện khung pháp lý để thúc đẩy phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững các loại thị trường (tài chính, chứng khoán, khoa học công nghệ, lao động, bất động sản...). Kiên quyết cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, quy định kinh doanh, không để phát sinh mới thủ tục, quy định kinh doanh, tiêu chuẩn, quy chuẩn, kỹ thuật mới không phù hợp, thiếu tính khả thi.

"Năm 2026, cắt giảm, đơn giản hóa 100% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết hoặc mâu thuẫn, chồng chéo hoặc quy định chung chung, không cụ thể, không rõ ràng; bãi bỏ 100% điều kiện đầu tư kinh doanh của các ngành, nghề không thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư; cắt giảm 50% thời gian giải quyết thủ tục hành chính, 50% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính so với năm 2024", nghị quyết nhấn mạnh.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP.HCM):

Tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững

Việc đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 10% trong năm 2026 là một thách thức, cần phải lưu tâm đến yếu tố ổn định và bền vững, thậm chí phải thận trọng. Nếu muốn tăng trưởng nhanh nhưng vẫn bền vững, dài hạn thì vẫn phải tập trung vào những yếu tố chính của nền kinh tế.

Bởi chính sách tiền tệ và tài khóa không quyết định hết. Phải tập trung vào năng suất lao động, đây mới là yếu tố quyết định tạo ra đà tăng trưởng bền vững, tạo ra sản lượng thực của nền kinh tế.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 10% liên tục trong 20 năm, cần phải có những chiến lược dài hơi hơn. Nhưng phải nhấn mạnh chính sách tiền tệ hiện đã không còn nhiều dư địa thúc đẩy nền kinh tế nữa. Chưa kể nếu Mỹ vẫn duy trì chính sách tiền tệ như hiện tại thì chúng ta sẽ không có nhiều dư địa để thực hiện điều đó.

Riêng về TP.HCM cũng sẽ gánh một phần trọng trách rất lớn trước mục tiêu này. Từ đó TP cần tập trung vào những nền kinh tế thực, động lực tăng trưởng chính: dịch vụ tài chính, cảng biển và logistics, công nghệ cao.

Một là trung tâm tài chính quốc tế sẽ là một động lực quan trọng thúc đẩy động lực tăng trưởng kinh tế TP cũng như cả nước. Trung tâm tài chính quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút nguồn vốn, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Phải nói rõ nếu muốn tăng trưởng kinh tế duy trì 10% trong nhiều năm thì cần lượng vốn cực kỳ khủng, vốn trong nước chắc chắn không đáp ứng đủ.

Hai là các khu thương mại tự do kết hợp với cảng trung chuyển quốc tế (cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, Cần Giờ) sẽ tạo nên một trạm trung chuyển quốc tế có thể gọi lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Muốn làm được điều này thì cần phát triển hạ tầng, hệ thống logistics. Ba là yếu tố phát triển khu công nghiệp, phát triển công nghệ cao (Bình Dương cũ).